Vì sao hệ thống KRX chưa thể vận hành đúng hẹn?

Theo dự kiến, hôm nay (ngày 25/12), hệ thống giao dịch chứng khoán mới KRX sẽ được go live – đi vào vận hành. Nhưng hiện việc go live KRX chưa có bất kỳ một thông tin chính thức nào từ Sở Giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) – chủ đầu tư dự án.

Cụ thể, đến hết phiên giao dịch ngày 25/12, HOSE chưa đưa ra thông tin chính thức về việc hệ thống KRX đã triển khai đến đâu cũng như khi nào vận hành.

Trên thực tế, thị trường đã đoán được việc KRX bị lỗi hẹn. Bởi ngày 21/12 vừa qua, HOSE vẫn gửi văn bản tới các công ty chứng khoán về việc tiếp tục kiểm thử dự án KRX.

Theo đó, thời gian kiểm thử từ ngày 22 – 24/12. HOSE yêu cầu các công ty chứng khoán báo cáo lỗi (nếu có) và báo cáo kết quả kiểm thử cho giai đoạn FAT (từ ngày 20/11 – 24/12) cho HOSE vào ngày 25/12. Như vậy có thể thấy giai đoạn kiểm thử với các công ty chứng khoán chưa hoàn tất.

Trong khi đó, theo tìm hiểu, để có thể đưa KRX vào vận hành thay hệ thống giao dịch hiện tại không đơn giản là mất vài giây ngắt nguồn điện và chuyển sang hệ thống mới, mà sẽ mất thời gian chuyển đổi vài ngày, thậm chí tính bằng tuần.

Ngoài ra, được biết, khi hệ thống KRX sẵn sàng vận hành cũng phải chờ sự phê chuẩn từ các cấp có thẩm quyền. Như vậy, không chỉ lỗi hẹn vận hành ngày 25/12, mà có thể dự đoán KRX khó có thể vận hành trong tháng 12 này.

Hồi tháng 9, Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX) đã có công văn gửi các công ty chứng khoán thành viên về việc kiểm thử hệ thống công nghệ thông tin KRX lần 2.

Đến tháng 10/2023, HOSE tổ chức cuộc họp nhằm đánh giá tình hình triển khai dự án công nghệ thông tin mới KRX trước khi đưa vào vận hành chính thức.

Khi đó, căn cứ vào kết quả kiểm thử cập nhật đến giai đoạn eUAT (kiểm thử người dùng) mở rộng, có tổng cộng 59/76 công ty chứng khoán đã kiểm thử thành công 100% chức năng, tức tỷ lệ gần 78%.

Về tình hình tham gia kiểm thử đặt lệnh, đối với thị trường cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp, toàn bộ 76 công ty chứng khoán thành viên đều tham gia. Đối với thị trường phái sinh, trừ Chứng khoán Tân Việt và Chứng khoán BOS, 22 công ty còn lại đều đã kiểm thử đặt lệnh. Với thị trường trái phiếu Chính phủ, có 56/64 thành viên đã vào kiểm thử hệ thống.

Bên cạnh đó cũng có 82/89 khách hàng sử dụng dịch vụ thông tin thị trường, đăng ký tham gia kiểm thử bao gồm các công ty chứng khoán, vendor (nhà cung cấp) trong nước và nước ngoài.

Qua quá trình kiểm thử có thể thấy, mặc dù tỷ lệ đáp ứng kịch bản khá cao, nhưng mức độ sẵn sàng go live của hệ thống công ty chứng khoán còn thấp. Cụ thể, có 69/76 công ty chứng khoán có tỷ lệ đáp ứng trên 80% các chức năng go live của hệ thống công nghệ thông tin mới. Tuy nhiên, cũng có tới 66 doanh nghiệp (87%) đánh giá chưa sẵn sàng.

Dự án KRX trị giá khoảng 900 tỷ đồng được ký giữa HOSE và Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc năm 2012. Mục tiêu là tạo ra một hệ thống công nghệ thông tin thống nhất giữa hai sở và trung tâm lưu ký, nâng cao quy mô xử lý lệnh cũng như tạo nền tảng cho các sản phẩm mới cho thị trường.

KRX được kỳ vọng sẽ mang đến các sản phẩm, giải pháp giao dịch và thanh toán mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam như giao dịch T+0, bán khống…; tạo tiền đề giải quyết các nút thắt để tiến tới được nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi như thanh toán bù trừ trung tâm, nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng…

Liên quan tới KRX, Bộ Tài chính đã nhiều lần chỉ đạo việc hoàn thành hệ thống giao dịch mới KRX trong năm nay. Theo kế hoạch, trong tháng 11/2023 sẽ hoàn thành kiểm thử đợt cuối cùng và sang tháng 12/2023 sẵn sàng các công tác chuẩn bị để đưa hệ thống giao dịch mới vào triển khai.