Thép HRC nhập khẩu từ Trung Quốc tăng vì sao?

Ngày 14/6, Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) thông báo hồ sơ yêu cầu điều tra chống bán phá giá đối với HRC nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ của Hòa Phát và Formosa Hà Tĩnh đầy đủ và hợp lệ. Trong vòng 45 ngày, tức chậm nhất ngày 29/7, Bộ Công Thương sẽ ra quyết định cuối cùng về việc có khởi xướng điều tra chống bán phá giá với HRC nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ hay không.

Việc xem xét điều tra chống bán phá giá HRC nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ diễn ra trong bối cảnh lượng HRC nhập khẩu từ Trung Quốc trong năm 2023 và 6 tháng đầu năm 2024 đều ghi nhận sự tăng trưởng.

Tại buổi làm việc với Cục Phòng vệ thương mại, nhóm 8 doanh nghiệp tôn mạ và ống thép trong đó có đại diện Hoa Sen (HSG), Thép Nam Kim (NKG), Tôn Đông Á (GDA)… khẳng định việc không có căn cứ pháp lý để khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với HRC nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ vì Tập đoàn Hòa Phát (HPG) hoặc một trong số các công ty con của Hòa Phát không đủ tư cách đại diện hợp pháp cho ngành sản xuất HRC trong nước để nộp đơn đề nghị khởi xướng điều tra và áp thuế chống bán phá giá đối với HRC nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ.

Các doanh nghiệp tôn mạ dẫn dữ liệu Hải quan cho biết, lượng HRC nhập khẩu từ Trung Quốc của các công ty con của Hòa Phát trong năm 2022 và 2023 lần lượt là 9.776 tấn và 305.400 tấn, tăng 295.624 tấn, tăng 3.024% so với năm 2022. Trong 3 tháng đầu năm 2024, các công ty con của Hòa Phát tiếp tục nhập khẩu 140.065 tấn HRC từ Trung Quốc, tăng 30.528 tấn, tăng 28% so với cùng kỳ năm 2023.

Một lần nữa, nhóm doanh nghiệp tôn mạ và ống thép cũng khẳng định việc không có thiệt hại và không bị đe doạ gây thiệt hại đáng kể cho các doanh nghiệp sản xuất HRC tại Việt Nam, ngược lại ngành HRC Việt Nam đang có nhiều lợi thế và dư địa phát triển.

Theo các doanh nghiệp tôn mạ, Hòa Phát và Formosa Hà Tĩnh hưởng lợi khi bán HRC cho các doanh nghiệp tôn mạ và ống thép Việt Nam khi một số thị trường xuất khẩu đặc thù như Hoa Kỳ và Mexico đang có một số yêu cầu đặc biệt về nguồn gốc xuất xứ của nguyên liệu để sản xuất thành phẩm, khiến cho các doanh nghiệp tôn mạ và ống thép Việt Nam luôn phải sử dụng và chấp nhận mua HRC có nguồn gốc từ Việt Nam với giá cao để sản xuất các lô hàng xuất khẩu sang 02 thị trường này.

Việc Hòa Phát và Formosa Hà Tĩnh giảm giá bán được lý giải do giá bán HRC trên thế giới chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, trong đó 2 yếu tố chính là chi phí sản xuất HRC của từng quốc gia và quan hệ cung cầu HRC tại từng thời điểm.

Thực trạng HRC nhập từ Trung Quốc vào Việt Nam tăng mạnh, lý do được viện dẫn gây “thiệt hại đáng kể”, hoặc là yếu tố “đe doạ gây ra thiệt hại đáng kể” hoặc “ngăn cản sự hình thành của ngành sản xuất trong nước” để Hòa Phát và Formosa Hà Tĩnh yêu cầu điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm HRC nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ, theo các doanh nghiệp tôn mạ, nguyên nhân cốt lõi khiến cho lượng nhập khẩu HRC từ Trung Quốc vào Việt Nam tăng mạnh nằm ở nguồn cung HRC nội địa không đáp ứng đủ nhu cầu HRC tại Việt Nam.