Chuyến thăm bất ngờ tới Ukraine của Đệ nhất phu nhân Mỹ

Đề nghị được phía Ukraine đưa ra là tổ chức cuộc gặp giữa Đệ nhất phu nhân Mỹ Jill Biden và Đệ nhất phu nhân Ukraine Olena Zelenska tại một địa điểm trên lãnh thổ Ukraine, theo Michael LaRosa, phát ngôn viên của bà Zelenska.

Một chuyến thăm diễn ra ở thời điểm nhạy cảm như vậy là điều hiếm thấy đối với bất kỳ đệ nhất phu nhân Mỹ nào. Họ không thường đến các khu vực chiến sự và người gần đây nhất làm điều này là đệ nhất phu nhân Laura Bush, người đã tới thăm Afghanistan vào năm 2008.

Nhưng Cánh Đông Nhà Trắng đã lập tức ủng hộ đề xuất. Đệ nhất phu nhân Jill Biden gần đây tương đối ít nói về Ukraine, nhưng đây có thể là cơ hội để bà sử dụng tiếng nói của mình nhằm làm nổi bật lên cuộc xung đột ở Ukraine, nơi khoảng 90% những người phải sơ tán là phụ nữ và trẻ em, theo số liệu từ Liên Hợp Quốc.

Bởi vậy, ngày 8/5, bà bất ngờ xuất hiện tại một trường học được chuyển đổi thành nơi lưu trú cho người tị nạn ở Uzhhorod, thị trấn với khoảng 100.000 dân của Ukraine, cách biên giới Slovakia vài km. Tại đây, bà gặp Đệ nhất phu nhân Zelenska và có bài phát biểu đầy nhiệt huyết về chấm dứt xung đột ở Ukraine.

“Tôi nghĩ điều quan trọng là phải cho người dân Ukraine thấy rằng cuộc chiến này phải dừng lại, cuộc chiến này đã rất tàn khốc và người dân Mỹ sẽ sát cánh cùng người dân Ukraine”, bà Jill Biden nói với các phóng viên khi ngồi đối diện với bà Zelenska.

Chuyến thăm của bà được xem là hành động thể hiện ủng hộ mạnh mẽ nhất của Washington đối với Kiev trong bối cảnh chiến sự tại Ukraine ngày càng căng thẳng. Lời kêu gọi của Đệ nhất phu nhân Mỹ cũng phản ánh lập trường kiên quyết của chính quyền Tổng thống Joe Biden trong nỗ lực xuống thang xung đột ở Ukraine nhưng không đối đầu trực diện với Nga.

Trước khi gặp Đệ nhất phu nhân Mỹ tại Uzhhorod, bà Zelenska, vợ Tổng thống Volodymyr Zelensky, chưa xuất hiện trước công chúng kể từ ngày 24/2, thời điểm Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.

Bà Zelenska, 44 tuổi, là một trong những người đầu tiên phải sơ tán khi xung đột nổ ra. Trong một bài phát biểu chỉ vài ngày sau khi tên lửa đầu tiên của Nga rơi xuống Kiev, Tổng thống Zelensky nói rằng ông biết mình là “mục tiêu số một” của lực lượng Nga nếu thủ đô thất thủ. Vợ cùng các con ông, Oleksandra, 17 tuổi, và Kyrylo, 9 tuổi, là “mục tiêu số hai”, ông nói. Kể từ đó, tung tích của vợ con ông luôn được giữ kín.

Là đệ nhất phu nhân luôn tập trung vào các vấn đề trao quyền cho phụ nữ, xóa mù chữ, bà Zelenska hiện dành phần lớn thời gian cố gắng thu hút sự chú ý của thế giới về những gì đang diễn ra ở Ukraine.

Bà đã viết thư cho Đệ nhất phu nhân Jill Biden vào tháng trước, bày tỏ những lo lắng đối với sức khỏe tinh thần của người dân Ukraine. Mối quan tâm của bà Zelenska được Đệ nhất phu nhân Mỹ đồng cảm.

Tại mỗi điểm dừng chân trong chuyến công du Đông Âu, ở Romania và Slovakia sau đó đến Ukraine, bà Jill Biden đều dành thời gian trò chuyện với những đứa trẻ lộ rõ vẻ mệt mỏi trên gương mặt và những bà mẹ Ukraine chực trào nước mắt.

Nhà sử học Allida Black cho biết công việc của bà Biden giống như truyền thống của các đệ nhất phu nhân khác. Họ công du nước ngoài để chứng kiến “hiện thân của nỗi đau”, nghe những câu chuyện đau thương về xung đột, trong khi vẫn phải giữ vững lập trường của chính quyền.

“Đó là một công việc đòi hỏi sự khéo léo”, tiến sĩ Black nói. “Vì bạn sẽ phải mang theo tất cả những ký ức ấy bên mình, vậy nên đây là công việc thực sự khó khăn”.

Trước khi dừng chân ở Ukraine, Đệ nhất phu nhân Jill Biden đã đến thành phố Kosice của Slovakia, nơi bà gặp gỡ những người tị nạn Ukraine. Có một người phụ nữ tên Viktozie Kutocha ôm chặt con gái Yulie và nói với Đệ nhất phu nhân Mỹ rằng cô không biết phải giải thích như thế nào cho con về những gì đã xảy ra với cuộc sống của họ.

“Làm thế nào tôi có thể giải thích điều này với đứa trẻ? Điều đó là không thể”, Kutocha nói. “Tôi cố gắng giữ chúng được an toàn. Đó là sứ mệnh của tôi”.

Sau khi vượt qua biên giới Slovakia và tiến vào lãnh thổ Ukraine, bà di chuyển bằng xe hơi khoảng 15 phút đến bãi đậu xe của trường học. Đệ nhất phu nhân Zelenska lúc bấy giờ mới lặng lẽ bước ra khỏi một chiếc xe khác để chào đón bà.

Hai người ôm nhau và sau đó bà Zelenska cảm ơn bà Jill Biden vì đã thực hiện một hành trình “dũng cảm” đến Ukraine. “Chúng tôi hiểu Đệ nhất phu nhân Mỹ đã phải cố gắng như thế nào để đến đây giữa xung đột, nơi các hành động quân sự diễn ra mỗi ngày, nơi tiếng còi báo động vang lên hàng ngày, kể cả hôm nay”, bà Zelenska nói.

Trong một cuộc gặp riêng, hai người đã thảo luận những mối quan tâm của họ về xung đột cũng như chia sẻ về cuộc sống cá nhân. Bà Zelenska đã hỏi bà Jill Biden rằng bằng cách nào bà có thể thực hiện chuyến công du khi vẫn làm một giáo viên toàn thời gian. Đệ nhất phu nhân Mỹ trả lời bà vừa chấm điểm xong bài kiểm tra cuối cùng và học kỳ đã kết thúc.

Trong chuyến thăm kéo dài hai giờ tới ngôi trường ở thị trấn Uzhhorod, hai đệ nhất phu nhân đã đi xem nơi ở của 160 người tị nạn, trong đó có 47 trẻ em. Dù vậy, những dấu hiệu xung đột vẫn thể hiện ở những hành động dù là nhỏ nhất. Đặc vụ Mỹ phải dùng máy dò kim loại cầm tay kiểm tra một đứa trẻ vào lớp học ngay trước khi bà Jill Biden và bà Zelenska tiến vào.