Đa dạng hoá ưu đãi để thu hút đầu tư vào dầu khí

Đại biểu Phan Đức Hiếu (Thái Bình) tham gia thảo luận.

Tiếp tục kỳ họp thứ 3, sáng ngày 15/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Dự án Luật Dầu khí (sửa đổi).

Một trong những vấn đề được đại biểu quan tâm là các quy định để tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài và tư nhân trong lĩnh vực tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí trong bối cảnh hoạt động dầu khí ngày càng khó khăn, phức tạp và nhất là những khu vực nước sâu xa bờ, nhạy cảm về quốc phòng, an ninh trên Biển Đông.

Lần sửa đổi này, đối với các lô dầu khí được hưởng chính sách ưu đãi đầu tư, cơ quan trình Dự án Luật đề nghị giữ nguyên các mức ưu đãi theo quy định hiện hành, cụ thể giữ nguyên mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 32% và thuế suất thuế xuất khẩu dầu thô là 10%, tỷ lệ thu hồi chi phí là 70% sản lượng dầu khí khai thác được trong năm .

Đối với các lô dầu khí được hưởng chính sách ưu đãi đầu tư đặc biệt, Dự thảo Luật quy định mức ưu đãi thấp hơn để thu hút đầu tư vào hoạt động dầu khí. Cụ thể: mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 25% (Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành chưa quy định mức thuế suất này), thuế suất thuế xuất khẩu dầu thô là 5% (nằm trong khung thuế suất thuế xuất khẩu theo quy định) và mức thu hồi chi phí tối đa 80% sản lượng dầu khí khai thác được trong năm.

Theo đại biểu Phan Đức Hiếu (Thái Bình), Dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) đã bổ sung rất nhiều quy định để nhằm thúc đẩy hoạt động điều tra cơ bản về dầu khí, thể hiện rất rõ mục tiêu Nhà nước khuyến khích các tổ chức, cá nhân Việt Nam và nước ngoài đầu tư để tiến hành điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí.

Tuy nhiên, điều khiến đại biểu băn khoăn là Dự thảo Luật lại chưa quy định cụ thể về cơ chế khuyến khích. Nhất là các chính sách ưu đãi đầu tư lại chỉ áp dụng cho hoạt động dầu khí, mà hoạt động dầu khí thì không bao gồm hoạt động điều tra cơ bản.

Do đó, đại biểu Hiếu đặt vấn đề, nên chăng áp dụng các biện pháp khuyến khích ưu đãi đầu tư tại Chương VI của Dự thảo đối với hoạt động điều tra cơ bản. Và trong trường hợp không áp dụng thì nên thiết kế ngay trong Luật này những cơ chế, chính sách để áp dụng đối với hoạt động điều tra cơ bản.

Đề cập vấn đề rất thời sự là chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu, ông Hiếu cho rằng, các chính sách ưu đãi đối với hoạt động dầu khí trong Dự thảo Luật hiện nay chỉ dừng lại ở thiết kế mức ưu đãi hơn về thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế suất thuế xuất khẩu.

Tuy nhiên, thực tế còn nhiều những chính sách ưu đãi khác có thể nghiên cứu để xem xét nhằm đa dạng hóa các chính sách ưu đãi, thu hút đầu tư nước ngoài như cơ chế giảm trừ chi phí khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp; hay giảm trừ thuế dựa trên chi phí…

Những chính sách này vừa tạo ra ưu đãi cho nhà đầu tư, đồng thời thúc đẩy các nhà đầu tư đầu tư vào một số những hoạt động mà nước chủ nhà mong muốn, ông Hiếu phát biểu.

Nhấn mạnh khai thác dầu khí là quá trình vô cùng khó khăn, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội), Phó chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội cho rằng, một trong những định hướng sửa đổi quan trọng là cần hình thành cơ chế đặc thù để thu hút đầu tư nước ngoài.

Đây là định hướng hoàn toàn đúng đắn, song theo bà Mai cũng cần đề cao tính thận trọng bởi trên thực tế dầu khí là nguồn tài nguyên không tái tạo và trong những năm qua giá dầu khí luôn tăng cao.

Đại biểu cũng nêu thực tế, thời gian qua trong nước không có trường hợp đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực dầu khí. Vì vậy, trên cơ sở cân nhắc lợi ích quốc gia, đại biểu đề nghị xem xét kỹ các chính sách tại dự thảo, không thu hút đầu tư lĩnh vực này bằng mọi giá

Theo đại biểu Lê Mạnh Hùng (Cà Mau) thì các quy định trong Luật Dầu khí cần phản ánh tính đặc thù của hoạt động dầu khí như đầu tư lớn, rủi ro cao, công nghệ hiện đại, phức tạp, chịu ảnh hưởng lớn từ thị trường năng lượng, gắn với an ninh quốc phòng.

Vì vậy, một số quy định tại các điểu khoản cụ thể cần được sửa đổi, bổ sung cho đồng bộ với với quy định về dự án siêu lớn triển khai theo mô hình chuỗi.

Cần bổ sung quy định về lựa chọn nhà thầu, cung cấp hàng hoá, dịch vụ phục vụ cho hoạt động dầu khí để dự thảo Luật chặt chẽ, hoàn thiện hơn nữa, đại biểu Hùng góp ý.

Quan tâm đến tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, đại biểu Trần Hồng Nguyên (Bình Thuận), Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng, Dự thảo Luật sửa đổi lần này cần phải giải quyết được xung đột, chồng chéo trong Luật Đầu tư, Luật Xây dựng, Luật quản lý, sử dụng vốn nhà nước. Trong đó, cần quy định rõ pháp luật nào được áp dụng đối với các nội dung về hoạt động dầu khí, vì điều tra cơ bản về dầu khí, về dự án dầu khí theo chuỗi đồng bộ thuộc phạm vi điều chỉnh của dự án luật này.

Dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) sẽ được Quốc hội tiếp tục cho ý kiến và thông qua tại kỳ họp thứ tư.