Những vấn đề rút ra sau hơn 40 ngày vận hành cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận

Lưu lượng xe trên tuyến cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận hiện đã đạt khoảng 23.000 xe/ngày đêm.

Dấu ấn Tập đoàn Đèo Cả

Dự án cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận khởi công từ tháng 11/2009, sau gần 10 năm đình trệ với 2 lần thay đổi nhà đầu tư, 3 lần khởi công, 4 lần lùi thời hạn hoàn thành. Hết năm 2018, dự án chỉ mới đạt hơn 10% tiến độ.

Từ tháng 3/2019, Tập đoàn Đèo Cả tham gia quản trị, điều hành dự án và “nhập cuộc” bằng một loạt biện pháp như: kiện toàn năng lực quản trị điều hành, đề xuất giải pháp thu hút vốn tín dụng với hình thúc hợp vốn các ngân hàng lần đầu áp dụng tại nước ta, loại nhà đầu tư/nhà thầu yếu kém năng lực thi công, lập đồng hồ đếm ngược ngày thông tuyến, gắn trách nhiệm cho mình và cho cơ quan nhà nước các mốc tiến độ của dự án.

Vượt qua sự tấn công dữ dội của dịch Covid-19 trong 2 năm 2020 – 2021, các vấn đề về hạn, xâm nhập mặn, nguồn nguyên liệu khan hiếm tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long, hơn 1.500 cán bộ, kỹ sư, công nhân của Tập đoàn Đèo Cả vẫn thay ca nhau ngày đêm bám sát công trường hoàn thành dự án chỉ sau hơn 3 năm đạt chuẩn thiết kế giai đoạn 1, phân kỳ đầu tư mà Bộ Giao thông vận tải đã phê duyệt.

Tính từ ngày 30/4/2022 – thời điểm công trình được đưa vào phục vụ miễn phí người dân, tổng lưu lượng xe lưu thông trên tuyến đến nay khoảng gần 800.000 lượt (trung bình khoảng 23.000 lượt xe/ngày đêm).

Việc Tập đoàn Đèo Cả nỗ lực khắc phục nhiều khó khăn để phục vụ người dân miền Tây lưu thông trên tuyến 2 Tết cổ truyền 2021, 2022 và thời gian lưu thông miễn phí vừa qua nhận được sự đồng thuận rất lớn từ dư luận xã hội và lãnh đạo địa phương nơi dự án đi qua.

Tuy huyết mạch quan trọng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long mới đi vào vận hành nhưng đã giải quyết được tình trạng căng thẳng do ùn tắc gây bức xúc cho người dân kéo rất nhiều năm trước, đẩy nhanh sự liên thông kết nối, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Điều đó càng cho thấy sự cấp thiết của dự án và chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước, Chính phủ cùng các bộ ngành, địa phương khi đã quan tâm chỉ đạo các biện pháp tháo gỡ sớm đưa dự án vào sử dụng.

Lộ diện bất cập

Để công tác quản lý khai thác vận hành dự án đảm bảo an toàn, thông suốt, Tập đoàn Đèo Cả đã bố trí hơn 100 nhân sự có kinh nghiệm, chuyên môn, huy động các xe cứu thương, xe chữa cháy, xe cứu hộ cứu nạn… từ các dự án Hầm Đèo Cả, Cù Mông, Hải Vân, cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn vào Dự án Trung Lương – Mỹ Thuận, đồng thời đơn vị cũng nhận được sự hỗ trợ của Cục cảnh sát giao thông C08 – Bộ Công an và phối hợp của Chính quyền địa phương đã giải quyết kịp thời các vụ va chạm giao thông; tổ chức cứu hộ 225 trường hợp xe bị hỏng, chết máy, nổ lốp, hết nhiên liệu; tiếp nhận giải đáp thắc mắc và sự cố qua số hotline là hơn 500 cuộc gọi.

Tuy nhiên, khi dự án đưa vào vận hành đã xuất hiện nhiều diễn biến phức tạp liên quan đến an toàn giao thông, đặt ra bài toán an toàn đối với doanh nghiệp dự án, tỉnh Tiền Giang và Bộ GTVT khi chỉ trong thời gian ngắn đã xảy ra các vụ va chạm giao thông làm 2 người chết, 1 người bị thương.

Dự án mới hoàn thành giai đoạn 1 (giai đoạn phân kỳ), chưa có làn dừng khẩn cấp mà chỉ bố trí các điểm dừng xe khẩn cấp (toàn tuyến có 11 điểm dừng khẩn cấp ở hai bên tuyến với khoảng cách trung bình 10km/1 dải, bên trái tuyến 5 điểm dừng và bên phải tuyến 6 điểm dừng) và chiều rộng dải dừng xe khẩn cấp chỉ 2m nên không khả thi để xe di chuyển tới điểm dừng, đặc biệt các loại xe container, dẫn đến rất khó khăn cho công tác cứu nạn, cứu hộ xử lý nhanh và kịp thời các sự cố ở mọi vị trí theo thời gian quy định của quy trình quản lý vận hành.

Hiện nay, dọc 2 tuyến cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Trung Lương (49,6km) và Trung Lương – Mỹ Thuận (51,5km) chỉ có 1 trạm dừng nghỉ tại km28+200, như vậy đoạn từ km28+500 đến cuối tuyến (km101+126) dài 73km chưa được bố trí các trạm dừng nghỉ trên tuyến để cho các phương tiện dừng kiểm tra kỹ thuật, tiếp nhiên liệu, nghỉ ngơi cho lái xe và người tham gia giao thông, đảm bảo đúng yêu cầu và tổ chức an toàn giao thông theo quy định.

Ông Nguyễn Quang Huy, Tổng Giám đốc HHV – đơn vị tham gia quản lý vận hành cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận cho biết, đơn vị quản lý vận hành

đã chủ động bố trí lực lượng Cứu hộ cứu nạn – Phòng cháy chữa cháy, phối hợp chặt chẽ với Cảnh sát giao thông địa phương và Cục C08 – Bộ Công an để xử lý kịp thời khi có sự cố xảy ra. Tuy nhiên, với tuyến cao tốc từ Sài Gòn – Trung Lương và Trung Lương – Mỹ Thuận đoạn tuyến dài, lưu lượng xe tăng đột biến tiềm ẩn mất an toàn cho người tham gia giao thông.

“Do vậy, cần các cơ quan chức năng có giải pháp cấp bách để giải quyết không gây hệ lụy cho người dân và xử lý một cách đồng bộ cho các dự án cao tốc kết nối khác”, ông Huy cho biết.

Các đề xuất khắc phục

Trên cơ sở những vấn đề đã nêu, doanh nghiệp dự án đã đề xuất lên cơ quan chức năng cần sớm tổ chức đánh giá nhận diện bất cập. Theo dự kiến, doanh nghiệp dự án sẽ thu phí từ ngày 01/7/2022 căn cứ phương án phê duyệt tại Quyết định số 2463/QĐ-UBND ngày 2/8/2019 và Văn bản số 4902/UBND-KTTC ngày 20/11/2019 của UBND tỉnh Tiền Giang.

Tuy nhiên, với các bất cập cùng các nguyên nhân nêu trên, doanh nghiệp vận hành dự án cho rằng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia và các cơ quan liên quan cần tổ chức kiểm tra, đánh giá vấn đề và thực trạng liên quan đến phân kỳ đầu tư dự án, làm cơ sở để xem xét điều chỉnh quy trình vận hành khai thác.

Bên cạnh đó, các đơn vị liên quan cần bổ sung ngay các điểm dừng cứu hộ cứu nạn, kiểm tra kỹ thuật đáp ứng quy mô theo chuẩn đường cao tốc để kiểm tra kỹ thuật, cứu hộ cứu nạn, tiếp nhiên liệu, xử lý sự cố phương tiện hư hỏng, bảo đảm an toàn cho người tham gia giao thông.

Đặc biệt, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phải sớm có kế hoạch triển khai giai đoạn 2, hoàn thiện dự án. Hiện nay, lượng xe lưu thông trên tuyến ghi nhận trung bình 23.000 lượt/ngày đêm. Con số này gần chạm mức mãn tải. Nguyên nhân sắp mãn là do thực hiện theo quy hoạch và tính toán căn cứ vào mốc khởi điểm cách đây 13 năm.

Với tốc độ tăng trưởng kinh tế đất nước, lưu lượng xe về Miền Tây ngày càng tăng cao, các tuyến đường cao tốc từ Sài Gòn nối Cần Thơ ngay sau khi khai thác có khả năng không đáp ứng được lưu lượng thực tế trong thời gian tới, cần triển khai sớm giai đoạn 2 để hoàn chỉnh, đảm bảo quy mô kết nối với các tuyến cao tốc đầu tư theo quy hoạch trong khu vực như tuyến Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng…

“Trong giai đoạn trước mắt cần âng cao văn hóa tham gia giao thông. Đẩy mạnh tuyên truyền về pháp luật và văn hóa tham gia giao thông trên tuyến đường cao tốc như giữ khoảng cách, tốc độ cho phép… và một số hạn chế của đường cao tốc giai đoạn 1 để người dân hiểu, chia sẻ”, ông Huy đề xuất.