Hai thanh sát viên IAEA sẽ thường trực tại nhà máy hạt nhân Ukraine

“Chúng tôi hoan nghênh điều này, vì sự hiện diện quốc tế là cần thiết để xóa tan những đồn đoán về tình hình ở Zaporizhzhia”, Mikhail Ulyanov, Đại diện Thường trực Nga tại các Tổ chức Quốc tế ở Vienna, nói khi thông báo hai chuyên gia IAEA sẽ “thường trực ở nhà máy”, sau khi chuyến công tác của Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi cùng 13 thanh sát viên kết thúc.

Ông Ulyanov thêm rằng ông Grossi đã có thể nắm được những thông tin quan trọng nhất. Tuy nhiên, việc kiểm tra kỹ lưỡng hơn sẽ mất nhiều thời gian. “Sáu chuyên gia của IAEA đang ở nhà máy. Họ sẽ ở đây vài ngày trước khi trở về Vienna”, ông nói.

IAEA chưa xác nhận thông tin Nga đưa ra. Tuy nhiên, hôm 1/9 tổ chức này đã nói họ có kế hoạch “hiện diện thường trực” tại cơ sở hạt nhân.

Điện Kremlin hôm nay đánh giá việc các thanh sát viên IAEA tới nhà máy Zaporizhzhia là động thái tích cực. Tuy nhiên, người phát ngôn Dmitry Peskov thêm rằng còn “quá sớm” để đánh giá công việc của phái bộ LHQ.

Phái đoàn do ông Grossi dẫn đầu đã đến nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia chiều 1/9. Ông Grossi cho biết đã xem xét toàn bộ địa điểm, vào các khu vực quan trọng như hệ thống khẩn cấp, phòng điều khiển và phái đoàn đang hoàn thành phân tích các khía cạnh kỹ thuật. Ông dự kiến tổ chức họp báo tại Vienna sau khi trở về từ Ukraine vào 20h ngày 2/9 (1h giờ Hà Nội ngày 3/9).

Công ty hạt nhân nhà nước Ukraine cho rằng phái bộ IAEA không được tiếp cận “trung tâm khủng hoảng” của nhà máy, nơi binh sĩ Nga đang đóng quân, và sẽ gặp khó khăn trong việc đưa ra đánh giá công bằng. Tổng thống Ukraine Zelensky kêu gọi Grossi tăng cường thúc giục Nga phi quân sự hóa cơ sở.

Lực lượng Nga kiểm soát nhà máy Zaporizhzhia ở miền nam Ukraine từ hồi tháng 3, nhưng cơ sở này vẫn do nhân viên kỹ thuật Ukraine vận hành. Nhà máy này có 6 lò phản ứng lớn, có khả năng cung cấp điện cho 4 triệu hộ gia đình.

Nhiều cuộc pháo kích gần đây xảy ra quanh khu vực nhà máy Zaporizhzhia, làm dấy lên lo ngại nguy cơ xảy ra sự cố hạt nhân tương tự thảm họa Chernobyl năm 1986. Nga và Ukraine cáo buộc lẫn nhau gây ra những vụ tấn công này. Hiện 2 trong số 6 lò phản ứng của cơ sở hoạt động, 4 lò còn lại đã bị đóng sau các cuộc pháo kích.