Mexico bắt tướng về hưu vì vụ 43 sinh viên mất tích

Thứ trưởng An ninh Mexico Ricardo Mejia ngày 15/9 thông báo 4 lệnh bắt các sĩ quan quân đội liên quan vụ 43 sinh viên sư phạm mất tích ở thành phố Iguala năm 2014.

Ba người trong 4 người nói trên đã bị giam, trong đó có cựu đại tướng Jose Rodriguez, từng chỉ huy tiểu đoàn bộ binh 27 vào thời điểm các vụ mất tích xảy ra. Rodriguez là sĩ quan cấp cao nhất trong quân đội bị bắt vì liên quan đến vụ án.

Chính phủ tiền nhiệm từng kết luận nhóm sĩ quan cảnh sát biến chất ở thành phố Iguala tiếp tay một băng đảng ma túy địa phương bắt cóc các sinh viên.

Sau khi chính quyền đương nhiệm khởi động điều tra lại vụ án, các điều tra viên phát hiện thông tin từng có 6 sinh viên trong nhóm mất tích được trao trả cho tướng Rodriguez nhưng ông đã ra lệnh thủ tiêu 6 người này, Thứ trưởng Nội vụ Mexico Alejandro Encinas hồi cuối tháng 8 cho biết.

Bộ Quốc phòng Mexico thông báo họ chưa nắm thông tin những cáo buộc về tướng Rodriguez. Chính quyền Tổng thống Andres Manuel Lopez Obrador đánh giá đây là án hình sự “cấp nhà nước” vì liên quan ở nhiều cấp độ trong chính quyền tiền nhiệm, gồm các cơ quan công quyền cấp địa phương, bang và liên bang.

Lục quân Mexico hồi năm 2014 cũng bị cáo buộc đã tiếp tay và hỗ trợ che giấu chân tướng các thủ phạm. Quân chủng này khi đó nằm dưới quyền chỉ huy của đại tướng Salvador Cienfuegos.

Ông Cienfuegos bị cảnh sát Mỹ bắt tại Los Angeles năm 2020 với các cáo buộc về ma túy. Cựu đại tướng Mexico phủ nhận mọi tội danh mà cơ quan công tố Mỹ đặt ra. Dưới áp lực ngoại giao từ Mexico, vụ án cuối cùng bị xếp lại.

Hai quan chức chính quyền Mexico cho biết cơ quan công tố không có kế hoạch điều tra mối liên hệ giữa ông Cienfuegos và vụ 43 sinh viên mất tích năm 2014.

Trước diễn biến hôm 15/9, cựu bộ trưởng tư pháp Jesus Murillo Karam, người dẫn đầu cuộc điều tra gây tranh cãi vụ 43 sinh viên mất tích, đã bị bắt vào tháng 8.

Văn phòng Bộ trưởng Tư pháp Mexico cho biết Murillo Kara bị bắt vì các tội cưỡng chế biến mất, tra tấn và phá hoại công lý. Murillo Karam là quan chức dân sự cấp cao nhất bị bắt cho đến nay liên quan vụ án gây chấn động cả nước và khiến quốc tế lên án.

Vụ mất tích năm 2014 xảy ra sau khi sinh viên trưng dụng 5 chiếc xe buýt để đi biểu tình, nhưng bị nhóm sĩ quan cảnh sát ở thành phố Iguala, bang Guerrero chặn lại và giao cho băng đảng ma túy. Công tố viên cho rằng băng đảng này đã nhầm nhóm sinh viên với thành viên băng đảng đối địch.

Báo cáo được chính phủ của tổng thống Enrique Pena Nieto công bố tháng 1/2015 nói rằng thành viên băng đảng đã giết các sinh viên, thiêu xác của họ tại một bãi rác và vứt xuống sông.

Tuy nhiên, báo cáo này bị gia đình các sinh viên cũng như các chuyên gia độc lập từ Ủy ban Nhân quyền Liên Mỹ bác bỏ vì không chính xác. Hiện điều gì thực sự đã xảy ra với nhóm sinh viên vẫn gây tranh cãi gay gắt.

Tổng thống Andres Manuel Lopez Obrador nói rằng bất kỳ binh lính và quan chức nào liên quan vụ mất tích đều phải đối mặt công lý. Ông Lopez Obrador hồi tháng 3 cho biết các thành viên hải quân đang bị điều tra vì cáo buộc giả mạo bằng chứng, đặc biệt tại bãi rác nơi tìm thấy hài cốt người, bao gồm ba sinh viên duy nhất được xác định cho đến nay.

Ông phủ nhận cáo buộc của các chuyên gia độc lập rằng giới chức Mexico đang giấu thông tin quan trọng về sự việc.