Thổ Nhĩ Kỳ cảnh báo Hy Lạp trả giá đắt

“Hy Lạp, hãy quay ngược thời gian và nhìn vào lịch sử. Nếu đi quá xa, các bạn sẽ phải trả giá đắt. Chúng tôi chỉ có một điều để nói với Hy Lạp: Hãy nhớ đến Izmir”, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan phát biểu tại sự kiện công nghệ Teknofest ở tỉnh Samsun ngày 3/9.

Izmir là tỉnh miền tây, ven bờ biển Aegean, được Thổ Nhĩ Kỳ giải phóng khỏi sự chiếm đóng của Hy Lạp năm 1922 trong cuộc chiến giành độc lập của Ankara.

Tổng thống Erdogan còn cáo buộc Hy Lạp “chiếm đóng các quần đảo” ở biển Aegean, vốn được giữ trạng thái phi quân sự theo các hiệp ước trong lịch sử giữa hai nước. Ông cảnh báo Ankara sẵn sàng hành động vào lúc phù hợp.

“Chúng tôi có thể xuất hiện trong một đêm, như từ trên trời rơi xuống”, ông Erdogan tuyên bố.

Trong thông báo cuối ngày 3/9, Bộ Ngoại giao Hy Lạp cho biết sẽ thông báo “cho các đồng minh và đối tác về nội dung những lời khiêu khích trong vài ngày qua” từ Thổ Nhĩ Kỳ, khẳng định Athens sẽ không đáp trả, mà chỉ làm rõ bên nào đang đe dọa sự gắn kết của NATO.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan phát biểu tại sự kiện công nghệ Teknofest, thành phố Samsun, tỉnh Samsun, ngày 3/9. Ảnh: Reuters. — Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan phát biểu tại sự kiện công nghệ Teknofest, thành phố Samsun, tỉnh Samsun, ngày 3/9. Ảnh: *Reuters*.

Căng thẳng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp, hai thành viên NATO, gần đây gia tăng, liên quan các quần đảo phía đông biển Aegean. Số phận các quần đảo được định đoạt sau Chiến tranh Balkan 1912-1913 bởi các thỏa thuận giữa 6 bên gồm Áo – Hung, Anh, Pháp, Nga, Italy và Đức. Các cường quốc châu Âu năm 1914 quyết định quần đảo sẽ thuộc chủ quyền của Hy Lạp, chứ không phải Thổ Nhĩ Kỳ.

Chính quyền Erdogan lập luận các quần đảo trên biển Aegean được trao cho Hy Lạp theo hiệp ước năm 1923 và năm 1947 với điều kiện Athens không quân sự hóa khu vực, vì chúng nằm gần đất liền Thổ Nhĩ Kỳ.

Một quan chức NATO cho hay Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp “đã giữ cam kết với các đồng minh suốt nhiều thập niên” và có “một cơ chế giải quyết xung đột quân sự” để hòa giải hai bên.

“Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ thường xuyên phối hợp với 28 thành viên NATO còn lại để ứng phó với những thách thức an ninh đang gia tăng”, quan chức này nói. “Chúng tôi tin Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ có thể vượt qua mọi bất đồng, với tinh thần tin tưởng lẫn nhau và đoàn kết giữa các đồng minh”.