Lời khuyên của chuyên gia VinaCapital dành cho các doanh nghiệp vay USD

Kinh tế trưởng VinaCaital, ông Michael Kokalari cho biết, năm 2015, Ngân hàng Nhà nước bắt đầu ưu tiên duy trì tỷ giá USD/VND ổn định trong bối cảnh đồng nhân dân tệ của Trung Quốc giảm giá mạnh; Ngân hàng Nhà nước đã chuyển sang chế độ ngoại hối “neo thả nổi” vào thời điểm đó và bắt tay vào nỗ lực tích cực để tăng dự trữ ngoại hối của đất nước.

Theo ông Michael Kokalari, chính sách “VND ổn định” của Ngân hàng Nhà nước được lấy cảm hứng từ một chiến lược tương tự được các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc áp dụng vào cuối thập niên 1990 đầu thập niên 2000, trong thời gian đó, tỷ giá USD/NDT ổn định đã khuyến khích dòng vốn đầu tư vào Trung Quốc do các nhà đầu tư tin tưởng rằng họ có thể đầu tư vào Trung Quốc mà không có rủi ro bị lỗ do rủi ro giá tỷ giá hối đoái đối với các khoản đầu tư đó.

Năm 2022, VND mất giá gần 5% so với đầu năm, nhưng ông Michael Kokalari kỳ vọng sẽ ổn định quanh mức hiện tại trong năm nay do USD tiếp tục chảy vào Việt Nam thông qua dòng vốn FDI (khoảng 5% GDP), thông qua kiều hối (4%/GDP), và thặng dư thương mại của Việt Nam (~2%/GDP) và do các biện pháp can thiệp khéo léo của Ngân hàng Nhà nước vào thị trường tiền tệ.

Theo báo cáo, Ngân hàng Nhà nước đã chi hơn 12 tỷ USD dự trữ ngoại hối trong năm nay để ổn định VND, giảm tổng dự trữ xuống dưới 100 tỷ USD, đồng thời cam kết bán thêm khoảng 6 tỷ USD qua ngoại hối chuyển tiếp khi đáo hạn vào quý I và điều đó sẽ làm giảm dự trữ ngoại hối của đất nước đạt khoảng 90 tỷ USD – tương đương với giá trị nhập khẩu khoảng ba tháng (dự trữ ngoại hối của thị trường mới nổi ở châu Á đã giảm nhiều nhất trong năm nay, theo Standard Chartered).

Có suy đoán rằng, số USD mà Ngân hàng Nhà nước bán cho các ngân hàng thương mại cuối cùng được các doanh nghiệp trong nước sử dụng để trả các khoản vay bằng USD vì tiền trả lãi cho các khoản vay đó đang tăng lên khi Fed tăng lãi suất. Ngân hàng Nhà nước có dự trữ ngoại hối dồi dào để cho phép các doanh nghiệp khu vực tư nhân ở Việt Nam trả các khoản nợ bằng USD và có một lượng USD bổ sung đáng kể ở Việt Nam bên ngoài hệ thống tài chính chính thức.

Ông Michael Kokalari cho biết, dự trữ ngoại hối của đất nước đạt đỉnh ở mức 30% GDP vào cuối năm 2021 và một số nhà kinh tế am hiểu đã đưa ra ước tính “kỷ lục” rằng lượng USD ở Việt Nam nằm ngoài hệ thống ngân hàng có thể trên 20%/GDP. Nợ nước ngoài của Việt Nam được báo cáo là khoảng 30%/GDP, nhưng VinaCapital hiểu rằng, khoảng một nửa trong số này là do Chính phủ nợ Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và các tổ chức tài chính phát triển quốc tế khác.

Cuối cùng, lãi suất huy động VND cao hơn sẽ khuyến khích USD chảy trở lại hệ thống ngân hàng, điều này cuối cùng sẽ giúp Ngân hàng Nhà nước xây dựng lại quỹ dự trữ ngoại hối. Nhiều ngân hàng hàng đầu Việt Nam hiện đưa ra mức lãi suất huy động kỳ hạn một năm trên 8%, mà một số người gửi tiết kiệm coi đây là một giải pháp thay thế hấp dẫn để chuyển tiền gửi tiết kiệm vào thay vì thị trường chứng khoán.