Đại diện UBCKNN: Tăng cường các chế tài xử phạt vi phạm để khôi phục niềm tin, triển khai các giải pháp sớm nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

Sáng 17/3, Tạp chí Nhà đầu tư đã tổ chức Toạ đàm “Giải pháp khơi thông thị trường vốn”. Phát biểu tại tọa đàm, bà Tạ Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đánh giá thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2023 có triển vọng và thách thức đan xen.

Theo bà Tạ Thanh Bình, điểm tích cực cho thị trường là lạm phát bắt đầu có xu hướng giảm ở một số nền kinh tế như Mỹ và EU, lộ trình tăng lãi suất của ngân hàng trung ương một số nước có xu hướng chậm lại, nhờ đó, áp lực tỷ giá và lãi suất trong nước theo đó cũng sẽ giảm dần. Trên thực tế, lãi suất huy động và cho vay của nhiều ngân hàng thương mại đã được điều chỉnh giảm trong một vài tuần trở lại đây.

Trong nước, quyết tâm của Chính phủ trong việc tìm ra giải pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật, cải cách thủ tục hành chính được kỳ vọng sẽ đem lại những tác động tích cực cho nền kinh tế Việt Nam, tạo lập môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch, thu hút sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài. Sự quay trở lại của khối ngoại cũng thể hiện định giá cổ phiếu đã ở mức phù hợp so với chiến lược của nhà đầu tư nước ngoài. Đây sẽ là tín hiệu tích cực cho nền kinh tế Việt Nam nói chung và TTCK nói riêng.

Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất trong nước dù có tín hiệu giảm nhưng vẫn đang ở mức cao và có khả năng duy trì ít nhất đến hết quý 1/2023. Thanh khoản trên thị trường do vậy có khả năng phục hồi chậm. Môi trường quốc tế cũng được dự báo có nhiều khó khăn trong năm 2023 khi triển vọng kinh tế tăng trưởng chậm lại của một số nền kinh tế lớn sẽ khiến nhu cầu tiêu dùng hàng nhập khẩu của người dân các nước này sụt giảm, ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp xuất khẩu.

Đồng thời, khó khăn trên thị trường tài chính quốc tế và lo ngại về khả năng xảy ra hiệu ứng dây chuyền từ sự sụp đổ của Ngân hàng Sillicon Valley (Mỹ) có thể tác động tiêu cực đến tâm lý của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán nói chung. Bên cạnh đó, xung đột địa chính trị trên thế giới tiếp tục kéo dài cũng tiềm ẩn tác động tiêu cực đến kinh tế Việt Nam nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng.

Bà Tạ Thanh Bình khẳng định, UBCKNN sẽ song hành cùng thị trường hướng tới sự phát triển lành mạnh, bền vững.

Liên quan tối các giải pháp , về hoàn thiện khung pháp lý và thể chế , đại diện UBCKNN cho biết cơ quan sẽ rà soát lại Luật Chứng khoán, các Nghị định liên quan để hoàn thiện khung pháp lý và thể chế tập trung vào quy định rõ phạm vi hoạt động và cung cấp dịch vụ của các công ty chứng khoán, bổ sung các quy định nhằm quản lý tốt hơn các nhà đầu tư, tăng cường các chế tài xử phạt vi phạm để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.

“Mặc dù trong Luật Chứng khoán hiện nay đã quy định mức xử phạt vi phạm cao so với mặt bằng chung, tối đa hành chính là 3 tỷ đồng với tổ chức, 5 tỷ với cá nhân; nhưng diễn biến trên thị trường vừa qua cho thấy mức phạt này chưa đáp ứng được nhu cầu thực tiễn, cần có quy định cao và mang tính chất đột phá hơn nữa. Từ đó mới có thể kỳ vọng khôi phục niềm tin, phát triển thị trường chứng khoán minh bạch và bền vững”, bà Tạ Thanh Bình nhấn mạnh.

Về hoạt động tổ chức thị trường, bà Bình cho biết trọng tâm mà UBCKNN và các sở giao dịch tập trung thời gian này là đẩy nhanh tiến độ đưa vào vận hành hệ thống công nghệ thông tin KRX nhằm tạo điều kiện triển khai các sản phẩm, dịch vụ mới trên TTCK và bảo đảm thị trường vận hành thông suốt, liên tục, an toàn, hiệu quả. Bà Tạ Thanh Bình cho biết, đây là gói thầu rất lớn, sẽ thay thế toàn bộ hệ thống giao dịch, hệ thống thanh toán bù trừ đang vận hành hiện nay, đòi hỏi phải có độ an toàn tuyệt đối trước khi chính thức thay thế hệ thống hiện tại.

“Hiện chúng tôi đang trong giai đoạn kiểm thử với nhà thầu để chính thức đưa hệ thống KRX vào vận hành. Dự kiến khi hệ thống mới vận hành sẽ giúp cơ quan quản lý cũng như các bên tham gia thị trường có thể triển khai các giải pháp mới về giao dịch và thanh toán mà nhà đầu tư rất mong chờ như giao dịch trong ngày, giao dịch bán chứng khoán đang trên đường về, bán khống, rút ngắn thời gian thanh toán…”, bà Bình cho biết.

Về công tác giám sát, thanh tra trên TTCK, việc nâng cao vai trò và trách nhiệm của các tuyến giám sát, trong đó phát huy vai trò của tuyến giám sát thứ nhất là các công ty chứng khoán. Theo bà Bình, trong Luật Chứng khoán hiện tại đã có điểm thay đổi rất quan trọng là ngoài giám sát hai cấp (UBCKNN và các sở giao dịch) còn đưa thêm tuyến giám sát tuyến 1 tại các công ty chứng khoán . Nếu cấp giám sát này hoạt động hiệu quả thì các vi phạm được phát hiện và ngăn chặn từ rất sớm. Tuy nhiên thực tế là quy định và trách nhiệm tại cấp giám sát tuyến 1 vẫn còn chưa rõ ràng.

“Đây là nhiệm vụ trọng tâm mà UBCKNN sẽ tăng cường trong thời gian tới, trong đó quy định rõ trách nhiệm của công ty chứng khoán trong tuyến giám sát này. Tất nhiên sẽ có những xung đột lợi ích, nhưng đây là điểm rất quan trọng trong giám sát thị trường” , bà Bình khẳng định.

Ngoài ra, UBCKNN sẽ đẩy mạnh việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho công tác thanh tra, giám sát; hoàn thiện và đưa vào sử dụng hệ thống giám sát giao dịch nâng cấp với các tính năng phân tích, cảnh báo, thống kê….

Ngoài ra, UBCKNN sẽ đẩy mạnh việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho công tác thanh tra, giám sát; hoàn thiện và đưa vào sử dụng hệ thống giám sát giao dịch nâng cấp với các tính năng phân tích, cảnh báo, thống kê; kết nối các cơ sở dữ liệu dùng chung với sở giao dịch, trung tâm lưu ký khi hệ thống công nghệ thông tin mới được đưa vào sử dụng.

Về công tác truyền thông, bà Bình cho biết, năm 2022 khi trường xảy ra biến cố, tâm lý nhà đầu tư bị ảnh hưởng rất lớn bởi thông tin không chính thống. Vì vậy, công tác truyền thông của UBCKNN cũng sẽ được thay đổi theo hướng thông tin nhanh và nhiều hơn các thông tin chính thống ra thị trường; xử phạt mạnh việc lan truyền những thông tin thất thiệt gây ảnh hưởng tâm lý nhà đầu tư.

Cuối cùng, UBCKNN sẽ tích cực phối hợp với các tổ chức quốc tế triển khai các giải pháp để sớm nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam theo lộ trình đã đặt ra nhằm thu hút sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài.