Vụ cướp tàu hỏa rúng động nước Anh 60 năm trước

18h50 ngày 7/8/1963, chuyến tàu “Up Special” của công ty dịch vụ bưu kiện Royal Mail khởi hành từ ga trung tâm Glasgow và dự kiến tới ga Euston ở London, Anh vào 4h sáng hôm sau. Đoàn tàu gồm 12 toa và chở 72 nhân viên bưu chính.

Toa phía sau đầu máy được gọi là HVP, chuyên cất giữ những gói hàng có giá trị cao. Thông thường, giá trị hàng ở toa HVP trong khoảng 300.000 bảng Anh, nhưng trong chuyến tàu ngày 7/8/1963, toa này chở tới 2,6 triệu bảng tiền mặt (gần 78 triệu USD theo thời giá ngày nay).

Kế hoạch chặn và cướp đoàn tàu Royal Mail được nghiên cứu trong nhiều tháng bởi nhóm gồm Gordon Goody, Buster Edwards, Bruce Reynolds, Charlie Wilson. Trong đó, Reynolds là chủ mưu.

Kế hoạch được đưa ra sau khi nhóm biết thông tin về số tiền trên tàu qua một nhân viên an ninh cấp cao của Royal Mail. Họ quen biết nhau qua một trợ lý luật sư tên Brian Field ở London.

Dù nhóm này khét tiếng trong thế giới giới ngầm, họ không có kinh nghiệm cướp tàu. Do đó, nhóm đồng ý hợp tác với một băng đảng khác ở London có tên South Coast Raiders. Roger Cordrey, thành viên của South Coast Raiders, được xem là chuyên gia trong lĩnh vực này và biết cách làm giả tín hiệu dừng tàu.

3h sáng 8/8, lái tàu 58 tuổi Jack Mills dừng tàu theo tín hiệu ở Ledburn thuộc hạt Buckinghamshire. David Whitby, lái phụ 26 tuổi, bước xuống tàu và tới bốt điện thoại khẩn cấp bên cạnh đường ray. Anh muốn gọi điện cho nhân viên phát tín hiệu nhưng phát hiện đường dây điện thoại đã bị cắt. Khi trở lại tàu, một tên cướp lao tới khống chế anh.

Trong khi đó, các thành viên khác của nhóm cướp xông vào toa điều khiển. Khi đang vật lộn với tên cướp, lái tàu Mills bị tên khác đánh từ phía sau và bất tỉnh.

Bước tiếp theo trong kế hoạch của nhóm cướp là lái tàu tới cầu Bridego (cầu Mentmore ngày nay) cách đó khoảng 800 m, nơi họ định lấy tiền và tẩu tán.

Một thành viên nhóm cướp đã dành nhiều tháng kết bạn với nhân viên đường sắt và tìm hiểu cách bố trí, vận hành tàu hỏa. Nhưng cuối cùng, băng đảng quyết định thuê một người có kinh nghiệm để làm nhiệm vụ này.

Tuy nhiên, người được thuê không thể vận hành loại đầu máy mới dù có nhiều năm kinh nghiệm lái tàu trước khi nghỉ hưu. Không còn lựa chọn thay thế, nhóm cướp quyết định khống chế Mills điều khiển tàu. Họ tách rời đầu tàu và hai toa liền kề khỏi phần còn lại của đoàn tàu.

Khi đến cầu, nhóm cướp tấn công toa HVP. Bốn nhân viên phụ trách và một người giám sát đoàn tàu đã bị khống chế và yêu cầu nằm úp mặt xuống sàn. Mills và Whitby cũng bị trói tay và dồn vào một góc với các nhân viên trong toa.

Nhóm cướp chuyển 120 bao tiền lên chiếc xe tải chờ sẵn ở cầu. Khoảng 30 phút kể từ khi bắt đầu vụ tấn công, nhóm đi cùng chiếc xe tải và hai chiếc Land Rovers đều mang biển kiểm soát BMG 757A.

Vào 4h30, nhóm cướp đến điểm tập kết ở Leatherslade, trang trại đổ nát cách hiện trường khoảng 45-60 phút lái xe. Họ mua địa điểm này từ hai tháng trước để làm nơi ẩn náu.

Tại đây, nhóm đếm và chia số tiền thành 16 phần đều nhau, cùng một số khoản nhỏ hơn dành cho những đồng lõa của băng đảng. Ước tính mỗi tên cướp được nhận khoảng 150.000 bảng Anh (khoảng 3,8 triệu USD ngày nay).

Qua đài phát thanh, cả nhóm biết cảnh sát đang lùng sục khu vực có bán kính 50 km từ hiện trường. Lo ngại cảnh sát sẽ sớm phát hiện trang trại, kế hoạch rời điểm ẩn náu đã được tiến hành trong ngày 9/8/1963, sớm hơn dự định 3 ngày. Nhóm cướp cũng tìm phương tiện di chuyển khác vì những chiếc xe đã bị nhận diện.

Ngày 8/8/1963, Brian Field đến trang trại nhận số tiền được chia và đưa một thành viên băng đảng đến London tìm thêm xe để đưa cả nhóm đi trốn. Field đã thuê trợ lý có tên Mark xóa dấu vết và phóng hỏa trang trại sau khi họ rời đi, với tiền công 10.000 bảng Anh.

Tới ngày 12/8/1963, Charlie Wilson gọi cho Field để xác nhận liệu trang trại đã được thiêu hủy hay chưa, song cảm thấy không tin tưởng. Anh tập hợp nhóm để thảo luận và gọi Field tới gặp họ vào ngày 13/8/1963. Tại đây, Field thừa nhận chưa thể phóng hỏa trang trại như kế hoạch.

Khi nhóm chuẩn bị quay lại trang trại, cảnh sát đã nhanh chân hơn. Họ đến Leatherslade vào ngày 13/8/1963 nhờ một người chăn gia súc gần đó chỉ điểm. Trang trại không còn bóng người nhưng họ phát hiện xe tải, đồ ăn, túi ngủ, giấy gói tiền và bộ trò chơi cờ tỷ phú mà những tên cướp dùng để giết thời gian.

Mặc dù nhóm cướp đã cố gắng xóa dấu vết trước khi rời trang trại, cảnh sát vẫn phát hiện một số dấu vân tay trên chai nước sốt cà chua và bộ cờ tỷ phú.

Hầu hết thành viên nhóm cướp sau đó bị bắt, chịu án tù 10-30 năm. Song số tiền bị cướp không bao giờ lấy lại được toàn bộ.