Lỗ nặng 4 năm liên tiếp, vốn chủ sở hữu âm hàng chục nghìn tỷ, vì sao cổ phiếu Vietnam Airlines vẫn chưa bị hủy niêm yết?

Thời gian gần đây, thông tin cổ phiếu HBC của Xây dựng Hòa Bình và HNG của HAGL Agrico nhận “án phạt” hủy niêm yết từ HoSE gây nhiều sự chú ý trong giới đầu tư. HoSE cho biết nguyên nhân hủy niêm yết bắt buộc với HBC là do lãi sau thuế chưa phân phối tính đến hết năm 2023 âm 3.240 tỷ, vượt quá vốn điều lệ thực góp của công ty. Còn HAGL Agrico đã thua lỗ liên tiếp 3 năm, lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ năm 2021, 2022, 2023 lần lượt âm 1.119 tỷ đồng, 3.576 tỷ đồng và 1.098 tỷ đồng.

Nhiều nhà đầu tư chắc hẳn đã đặt câu hỏi về một trường hợp tương tự trên sàn chứng khoán, dù đã ghi nhận thua lỗ 4 năm liên tiếp, song vẫn đang được giao dịch là cổ phiếu HVN của Vietnam Airlines. Theo quy định, 2,2 tỷ cổ phiếu HVN có thể rơi vào diện bị hủy niêm yết. Song, cổ phiếu HVN chỉ nằm trong diện hạn chế giao dịch, nhà đầu tư được giao dịch cổ phiếu này vào các phiên buổi chiều.

HoSE từng lưu ý về khả năng hủy niêm yết cổ phiếu HVN

Đầu năm 2023, HoSE từng có văn bản lưu ý về khả năng hủy niêm yết cổ phiếu HVN. Lý do được HoSE đưa ra là tại BCTC quý 4/2023 của HVN, số lỗ sau thuế cổ đông công ty mẹ năm 2022 là 10.452,6 tỷ đồng. Ngoài ra, số lỗ lũy kế đơn vị này tính đến thời điểm 30/12/2022 là 34.199,5 tỷ đồng, khiến vốn chủ sở hữu âm 10.199,2 tỷ đồng.

Căn cứ theo theo quy định tại điểm e khoản 1 Điều 120 tại Nghị định số 155/2020 ngày 31/12/2020 của Chính phủ, cổ phiếu của một công ty có thể bị hủy niêm yết nếu kết quả sản xuất kinh doanh thua lỗ trong 3 năm liên tiếp hoặc tổng số lỗ lũy kế vượt quá vốn điều lệ thực góp hoặc vốn chủ sở hữu âm trong BCTC kiểm toán năm gần nhất trước thời điểm xem xét. HoSE lưu ý Vietnam Airlines về khả năng cổ phiếu HVN bị hủy niêm yết nếu BCTC hợp nhất kiểm toán năm 2022 tiếp tục có LNST của cổ đông công ty mẹ và/hoặc VCSH là số âm.

Đây không phải lần đầu tiên HoSE lưu ý về khả năng hủy niêm yết cổ phiếu HVN. Hồi tháng 9/2022, Sở đã có văn bản gửi tới Vietnam Airlines với lý do tương tự, khi đó số lỗ lũy kế của đơn vị này là hơn 28.904 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 4.897 tỷ đồng.

Nói về nguy cơ hủy niêm yết tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2023 của Vietnam Airlines, ông Trần Thanh Hiền, Kế toán trưởng – Trưởng ban Tài chính kế toán Vietnam Airlines, khẳng định tình huống bị âm vốn chủ sở hữu, lỗ lũy kế 3 năm liên tiếp và có nguy cơ bị hủy niêm yết cổ phiếu của Vietnam Airlines là rất đặc biệt.

Trước dịch COVID-19, Vietnam Airlines là một trong các doanh nghiệp đứng đầu top doanh nghiệp có vốn hóa lớn, khả năng sinh lời và minh bạch tài chính trên sàn HOSE.

“Tình huống Vietnam Airlines bị âm vốn chủ sở hữu, lỗ lũy kế có yếu tố ảnh hưởng khách quan là đại dịch COVID-19 ảnh hưởng nghiêm trọng đối với kinh tế toàn cầu và đặc biệt là hàng không và các hãng bay đều trong tình cảnh này. Tôi tin tưởng rằng cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan liên quan sẽ nghiên cứu đánh giá các yếu tố này một cách khách quan, cẩn trọng và kỳ vọng cổ phiếu HVN vẫn duy trì trên sàn chứng khoán“- Kế toán trưởng Vietnam Airlines phát biểu.

Ông Trần Thanh Hiền cho biết Vietnam Airlines đang tiến hành xây dựng triển khai đồng bộ các giải pháp tái cơ cấu trong đó giải pháp tự thân là quan trọng nhất. Hãng phải tiến tới có lãi, khả năng thanh toán từ dòng tiền kinh doanh, có giải pháp đồng bộ tái cơ cấu để khắc phục hậu quả của COVID-19.

Kiểm toán nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục

Không những vậy, đơn vị kiểm toán BCTC của Vietnam Airlines là Công ty TNHH KPMG đã đưa ra những lưu ý về doanh nghiệp này. Theo báo cáo kiểm toán năm 2023, Vietnam Airlines lỗ sau thuế 5.632 tỷ đồng (năm thứ 4 liên tiếp), tăng nhẹ so với báo cáo tự lập trước đó. Đến hết 31/12/2023, nợ ngắn hạn của hãng cùng các công ty con vượt quá tài sản ngắn hạn hơn 46.287 tỷ đồng. Các khoản phải trả đã quá hạn của doanh nghiệp này trên 13.740 tỷ, vốn chủ sở hữu âm 17.026 tỷ đồng.

Vì vậy, KPMG lưu ý khả năng hoạt động liên tục của Vietnam Airlines và các công ty con sẽ phụ thuộc chủ yếu vào khả năng hồi phục sản xuất kinh doanh sau đại dịch và việc được gia hạn thanh toán các khoản vay từ các ngân hàng, các khoản phải trả từ nhà cung cấp, cũng như khả năng thành công của đề án tái cơ cấu hiện đang được các cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt.

Những điều kiện này, cho thấy sự tồn tại của các yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn tới nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của tổng công ty và các công ty con.

Quy định “Trường hợp đặc biệt” trong dự thảo sửa đổi, bổ sung NĐ155 “cứu cánh”

Đến tháng 1/2024, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã lấy ý kiến của các đơn vị, tổ chức, cá nhân đối với dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 155/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán.

Theo dự thảo sửa đổi và bổ sung mới công bố, Điều 120 trong Nghị định quy định về cổ phiếu bị hủy niêm yết bắt buộc đã được bổ sung điều Khoản 7, quy định “Trường hợp đặc biệt cần duy trì niêm yết do Chính phủ xem xét, quyết định“.

Điều khoản dự thảo bổ sung này có thể giúp cổ phiếu HVN của Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) tiếp tục duy trì niêm yết trên sàn HOSE.

Tình kinh kinh doanh nhiều chuyển biến tích cực

Trong thời gian gần đây đã có một số thông tin tích cực đến với Vietnam Airlines. Cụ thể, vừa qua Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư số 42/2024/TT-NHNN về việc Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 04/2021/TT-NHNN ngày 5/4/2021 của Thống đốc NHNN quy định về tái cấp vốn đối với tổ chức tín dụng sau khi tổ chức tín dụng cho Vietnam Airlines vay và việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ, trích lập dự phòng rủi ro đối với khoản nợ của Vietnam Airlines do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.

Thông tư mới được sửa đổi thành Khoản tái cấp vốn được gia hạn tự động 5 lần tại thời điểm đến hạn đối với dư nợ gốc tái cấp vốn còn lại; thời hạn gia hạn mỗi lần bằng thời hạn tái cấp vốn; tổng thời gian tái cấp vốn và gia hạn tái cấp vốn tối đa không quá 6 năm.

Đây được xem là động thái giúp Vietnam Airlines giảm bớt áp lực về dòng tiền liên quan tới các khoản vay tái cấp vốn đến hạn thanh toán trong năm nay.

Thêm vào đó, hoạt động kinh doanh của Vietnam Airlines đang xuất hiện nhiều gam màu sáng sau thời kỳ khó khăn. BCTC quý 2/2024 mới công bố cho biết, HVN ghi nhận doanh thu 24.858 tỷ đồng, tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm trước. Sau khi trừ giá vốn, doanh nghiệp này lãi gộp 2.713 tỷ đồng, tăng 162% so với cùng kỳ năm trước.

Đặc biệt, trong quý 2/2024 Vietnam Airlines ghi nhận khoản lợi nhuận khác hơn 900 tỷ đồng. Khoản mục này của công ty có nhờ việc được xóa nợ. Kết quả, hãng hàng không này mang về 1.146 tỷ đồng lãi trước thuế, trong khi cùng kỳ lỗ gần 1.300 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế cổ đông công ty mẹ đạt 934 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lỗ.

Lũy kế 6 tháng, Vietnam Airlines ghi nhận tổng doanh thu 53.126 tỷ đồng, tăng gần 20% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận sau thuế cổ đông công ty mẹ đạt 5.258 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lỗ hơn 1.500 tỷ đồng.

Tại hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm 2024 do Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp tổ chức vào ngày 16/7, ông Đặng Ngọc Hòa, Chủ tịch Vietnam Airlines ước tính lợi nhuận trước thuế hợp nhất của hãng hàng không này trong 6 tháng đầu năm đạt hơn 4.600 tỷ đồng. Như vậy, lợi nhuận trên thực tế của hãng bay nay vượt xa so với những gì mà lãnh đạo ước tính.

Tại thời điểm 30/6, Vietnam Airlines vẫn còn lỗ lũy kế 35.812 tỷ đồng. Điều này khiến vốn chủ sở hữu của công ty âm 11.533 tỷ đồng. Nợ vay tài chính của doanh nghiệp này ở mức hơn 23.300 tỷ đồng.

Tổng tài sản của hãng bay đạt 57.791 tỷ đồng, không có nhiều thay đổi so với đầu năm. Trong đó, chiếm hơn một nửa là khoản tài sản cố định, ở mức hơn 32.000 tỷ đồng. Các khoản phải thu ngắn hạn là hơn 7.646 tỷ đồng.