Doanh nghiệp nào hưởng lợi trong bối cảnh lãi suất và tỷ giá tăng cao?

Trong bối cảnh áp lực lạm phát, tỷ giá neo cao khiến lãi suất liên ngân hàng có lúc tăng vượt mức kỷ lục 7,5% trong gần một thập kỷ, NHNN đã điều chỉnh tăng lãi suất điều hành (lãi suất tái cấp vốn, tái chiết khấu) thêm 1% sau gần 2 năm ổn định mức thấp.

Lãi suất tăng, doanh nghiệp nắm giữ lượng tiền mặt lớn và ít vay nợ sẽ được hưởng lợi

Trong báo cáo mới đây, Agriseco Research đánh giá việc tăng lãi suất sẽ tác động tới thị trường chứng khoán cũng như các nhóm ngành, cổ phiếu có liên quan. Cụ thể, đội ngũ phân tích đưa ra một số ngành sở hữu lượng tiền ròng lớn có thể hưởng lợi khi mặt bằng lãi suất tăng. Trong đó, ngành bảo hiểm được hưởng lợi rõ nét nhất.

Cụ thể, mặt bằng lãi suất cao giúp cải thiện hiệu quả đầu tư doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ. Theo BCTC 2021 của doanh nghiệp về phân tích độ nhạy, Agriseco cho rằng khi lãi suất chiết khấu tăng 0,25% làm giảm tới 1.000 tỷ đồng trách nhiệm phải trích lập dự phòng toán học của BVH (doanh nghiệp BHNT niêm yết duy nhất trên sàn), qua đó làm tăng 800 tỷ đồng lợi nhuận và vốn chủ sở hữu.

Ngoài ra, các chuyên gia phân tích cũng ước tính lãi suất tăng 1% sẽ giúp lợi nhuận trước thuế các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ tăng thêm 10,8%.

Hơn nữa, nhóm ngành khác cũng hưởng lợi nhờ nắm giữ lượng tiền mặt lớn và ít vay nợ được nêu rõ như Thiết bị, Dịch vụ và Phân phối Dầu khí, Bia và đồ uống, Sản xuất và Dầu khí, Vận tải,…

Bên cạnh đó, Agriseco cũng cho rằng, nhóm bất động sản khu công nghiệp cũng sẽ được hưởng lợi trong môi trường lãi suất tăng nhờ duy trì được lượng tiền và tiền gửi ổn định khi có các khoản doanh thu chưa thực hiện lớn, đặc biệt với các doanh nghiệp nắm giữ sẵn quỹ đất sẵn sàng cho thuê.

Tỷ giá USD/VND tăng là điểm sáng cho doanh nghiệp xuất khẩu và khu công nghiệp hút vốn FDI

Song hành cùng áp lực lạm phát, mặt bằng tỷ giá USD/VND cũng đang có dấu hiệu rục rịch tăng do sự lên giá của đồng USD.

Theo đánh giá của Agriseco Research, sự tăng lên của tỷ giá USD/VND và sự giảm giá của tỷ giá JPY/VND sẽ có ảnh hưởng nhất định tới các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp thanh toán bằng đồng USD do USD chiếm tới 90% trong giao dịch xuất nhập khẩu, tuy nhiên mức độ ít/nhiều phụ thuộc vào cơ cấu doanh thu cũng như nguồn vốn.

Agriseco Research đánh giá các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ được hưởng lợi khi tỷ giá USD/VND tăng. Theo dữ liệu của Tổng cục Hải quan, hàng dệt may, giày dép, gỗ và thủy sản là các nhóm ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, với tổng tỷ trọng xuất khẩu sang thị trường Mỹ và EU lần lượt 36% và 26%. Theo đó, báo cáo Agriseco đưa ra một số doanh nghiệp hoạt động trong hai ngành này, có nền tảng cơ bản tốt và được hưởng lợi từ tỷ giá bao gồm: MSH, GIL, PTB, FMC, VHC, MPC.

Đồng thời, doanh nghiệp khu công nghiệp có lợi thế về thu hút dòng vốn FDI, giá cho thuê dựa trên cơ sở đồng USD cũng sẽ được hưởng lợi khi tỷ giá USD/VND tăng.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bình Dương, TP.HCM và Bắc Ninh là 3 địa phương dẫn đầu về thu hút dòng vốn FDI 6 tháng đầu năm. Agriseco kỳ vọng các nhà phát triển khu công nghiệp đang có dự án khu công nghiệp triển khai cho thuê tại các địa phương này sẽ thu hút được nhiều khách hàng nước ngoài, kết hợp với tỷ giá USD/VND có xu hướng tăng sẽ hỗ trợ doanh thu và lợi nhuận. Một số doanh nghiệp được lựa chọn bao gồm: KBC, BCM, VGC.

Mặt khác, đối với các doanh nghiệp đang vay nợ bằng đồng JPY nhiều, các chuyên gia Agriseco đánh giá rằng sự giảm giá của tỷ giá JPY/VND sẽ giúp các doanh nghiệp giảm bớt chi phí tài chính do ghi nhận lãi chênh lệch tỷ giá và sẽ giúp lợi nhuận được cải thiện.

Rủi ro vẫn hiện hữu

Ở chiều ngược lại, báo cáo nêu rõ một số doanh nghiệp có thể gặp rủi ro trước diễn biến tỷ giá như hiện tại đến từ:

(1) Các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên vật liệu phần lớn từ Mỹ.

Đội ngũ phân tích Agriseco cho rằng các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực: bông, nhựa, thức ăn chăn nuôi, dược phẩm và hoá chất có thể bị tăng giá vốn trong trường hợp tỷ giá USD/VND tăng, dẫn tới lợi nhuận gộp giảm.

(2) Các doanh nghiệp nội địa đang bị cạnh tranh với các mặt hàng nhập khẩu có xuất xứ từ châu Âu hoặc Nhật Bản.

Các mặt hàng từ các khu vực này sẽ có giá vốn rẻ hơn (tính theo VND), và ảnh hưởng trực tiếp tới sức cầu tiêu thụ mặt hàng nội địa. Một số ngành có giá trị nhập siêu từ EU, Nhật Bản lớn bao gồm sắt thép và phế liệu, dược phẩm, thức ăn chăn nuôi, nhựa, hoá chất…

(3) Các doanh nghiệp có tỷ trọng vay nợ USD cao trên tổng tài sản.

Theo Agriseco, việc huy động vốn vay USD với tỷ trọng lớn có thể khiến các doanh nghiệp chịu lỗ tỷ giá, theo đó làm tăng chi phí tài chính và làm lợi nhuận sau thuế giảm. Nhà đầu tư nên lưu ý các doanh nghiệp có chi phí đầu tư tài sản cố định cao như điện than, năng lượng tái tạo, sản xuất thép; hoặc lĩnh vực vận tải như vận tải dầu khí, vận tải hàng không và đang được tài trợ vốn quốc tế thông qua vay nợ bằng USD.