Cần thêm cơ chế đặc thù để gỡ “nút thắt” vật liệu xây cao tốc Bắc – Nam

Công tác thi công đường cao tốc Bắc – Nam đoạn qua tỉnh Bình Thuận đang gặp khó vì thiếu vật liệu đất đắp nền. (Ảnh: Nguyễn Tiến).

Theo thông tin của Báo điện tử Đầu tư – baodautu.vn, Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa đề nghị Chính phủ ban hành Nghị quyết về tháo gỡ khó khăn cấp phép khai thác các mỏ đất đắp phục vụ Dự án cao tốc Bắc – Nam.

Cụ thể, Bộ Tài nguyên và Môi trường kiến nghị đối với các mỏ được cấp để xây dựng tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017 – 2020 theo Nghị quyết số 60/NQ – CP ngày 16/6/2021 (sửa đổi bổ sung tại Nghị quyết số 133/NQ – CP ngày 19/10/2021) của Chính phủ về về việc áp dụng cơ chế đặc thù trong cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường cung cấp cho Dự án đầu tư xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc – Nam phía Đông, giai đoạn 2017 – 2020 (đã khởi công và sắp khởi công) đã hết hạn khai thác, nhưng còn trữ lượng, UBND tỉnh Bình Thuận và các tỉnh có dự án đi qua căn cứ chỉ đạo của Chính phủ tại các nghị quyết nêu trên để cho phép các nhà thầu tiếp tục khai thác các mỏ vật liệu theo trữ lượng ghi trong giấy phép đã cấp.

Sau khi kết thúc khai thác, yêu cầu các nhà thầu thực hiện chủ trương đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường, bàn giao đất cho địa phương quản lý theo quy định.

Nghị quyết này thay thế cho điểm 25 mục I Nghị quyết số 31/NQ – CP ngày 7/3/2023 phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2/2023.

Liên quan đến thẩm quyền cho phép thực hiện cơ chế đặc thù, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết là tại Khoản 1 Điều 80 Luật Khoáng sản năm 2010 về trách nhiệm quản lý Nhà nước về khoảng sản của Chính phủ, bộ, cơ quan ngang bộ có quy định: “Chính phủ thống nhất quản lý Nhà nước về khoáng sản”. Do vậy, Chính phủ có quyền cho phép tiếp tục khai thác để cung cấp cho dự án quan trọng quốc gia.

Trước đó, được sự quan tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, tại Nghị quyết số 31/NQ-CP, Chính phủ đã đồng ý: “Đối với 6 mỏ đất đắp đã được cấp cho các nhà thầu thực hiện dự án hiện đã hết hạn giấy phép, không đủ điều kiện gia hạn: đồng ý cho phép UBND tỉnh Bình Thuận xem xét, cấp lại giấy phép khai thác khoáng sản đất đắp cho nhà thầu đã khai thác trước đó để tiếp tục cung cấp vật liệu cho dự án cao tốc Bắc – Nam phía đông giai đoạn 2017 – 2020 đoạn Vĩnh Hảo – Phan Thiết trên cơ sở trữ lượng khoáng sản còn lại và hồ sơ, tài liệu hiện có (không phải lập lại dự án đầu tư, không lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường). Yêu cầu nhà thầu điều chỉnh tiến độ đầu tư khai thác khoáng sản cho phù hợp với thời gian cấp lại giấy phép”.

Căn cứ Nghị quyết của Chính phủ, Bộ Giao thông – Vận tải (GTVT) đã chỉ đạo chủ đầu tư, nhà thầu khẩn trương làm việc với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận; đồng thời, Bộ trưởng Bộ GTVT đã trực tiếp làm việc với UBND tỉnh và các sở, ban ngành của tỉnh Bình Thuận để triển khai các thủ tục nhằm tiếp tục khai thác các mỏ đất đã cấp cho Dự án thành phần cao tốc Vĩnh Hảo – Phan Thiết.

Tuy nhiên, qua các buổi làm việc, UBND tỉnh Bình Thuận có ý kiến theo Nghị quyết thủ tục cấp lại như cấp mới và phải thực hiện đủ 11 bước, thành phần hồ sơ phải có quyết định phê duyệt trữ lượng khoáng sản, trong khi hiện nay trữ lượng khoáng sản còn lại chưa được phê duyệt (Nghị quyết số 31/NQ-CP chỉ cho phép không phải lập lại dự án đầu tư và không lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường). Theo đó, nếu thực hiện đúng quy định nêu trên, thời gian nhanh nhất cho đến khi được cấp phép khoảng 5 đến 6 tháng và không thể đáp ứng tiến độ hoàn thành dự án đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Trong khi đó, Dự án thành phần cao tốc Vĩnh Hảo – Phan Thiết là công trình quan trọng Quốc gia, đã được Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo phải hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng vào ngày 30/4/2023 và được áp dụng các cơ chế đặc thù.

Để giải quyết dứt điểm vướng mắc nói trên, các đơn vị thi công và chủ đầu tư đã kiến nghị cấp có thẩm quyền cho phép các nhà thầu tiếp tục được khai thác ngay vật liệu đất đắp trong phạm vi trữ lượng các mỏ đã được cấp phép để thi công các gói thầu đến khi hoàn thành dự án; giao UBND tỉnh Bình Thuận chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị liên quan khẩn trương thực hiện đảm bảo không gián đoạn việc khai thác vật liệu đất đắp tại các mỏ đã được cấp.

Theo Ban quản lý dự án 7 (chủ đầu tư Dự án), hiện các đơn vị thi công đang huy động tổng lực nhân lực, thiết bị, tài chính để quyết tâm hoàn thành đúng tiến độ cao tốc Vĩnh Hảo – Phan Thiết bởi đây là công trình có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với việc phát triển kinh tế các địa phương khu vực tuyến đi qua, giảm tình trạng ùn tắc và tai nạn giao thông, phát huy ngay hiệu quả dự án.

“Chúng tôi mong các cơ quan chức năng sớm cho phép tái khai thác các mỏ vật liệu đất đắp ngay trong tháng 3/2023 để kịp hoàn thành toàn bộ Dự án vào cuối tháng 4/2023 như chỉ đạo của cấp có thẩm quyền”, một lãnh đạo Ban quản lý dự án 7 kiến nghị.