Rổ chỉ số gồm toàn cổ phiếu kín “room” ngoại dần hết “hot”?

Từng rất “hot” với sức chống chịu vượt trội so với số các rổ chỉ số khác trong phần lớn thời gian của năm ngoái, VNDiamond giờ đây lại đang dần đánh mất phong độ.

Tính từ đỉnh ngắn hạn hồi giữa tháng 1/2023, chỉ số này đã giảm hơn 9,3% trong khi VN-Index mất chưa đến 7%. So với đỉnh lịch sử hồi đầu tháng 4 năm ngoái, VNDiamond giảm hơn 30%, cũng không khả quan hơn là mấy so với VN-Index.

Trong khoảng thời gian quý 2 năm ngoái, VNDiamond từng bỏ rất xa các rổ chỉ số đầu tư phổ biến khác như VNFinLead hay VNFinSelect. Tuy nhiên, khoảng cách đã dần bị thu hẹp đáng kể khi các cổ phiếu chủ chốt trong thành phần của VNDiamond bắt đầu chịu áp lực lớn bởi những khó khăn riêng.

VNDiamond dần hết “hot”, các ETF mô phỏng theo rổ chỉ số này cũng khó hút tiền. Từng là thỏi nam châm hút vốn ngoại bậc nhất thị trường, DCVFM VNDiamond ETF (FUEVFVND) đã “hụt hơi” rõ rệt thời gian gần đây. Dòng tiền vào ETF này liên tục thu hẹp 4 tháng liên tiếp, thậm chí còn đang bị rút ròng gần 254 tỷ đồng từ đầu tháng 3 đến nay.

Động thái “quay xe” của nhà đầu tư Thái Lan sau thời gian dài liên tục mua gom qua kênh chứng chỉ lưu ký (DR) cũng là một trong những nguyên nhân khiến DCVFM VNDiamond ETF khó hút tiền.

Tại thời điểm 20/3, lượng DR dựa trên chứng chỉ quỹ FUEVFVND do Bualuang Securities phát hành đã giảm 11,6 triệu đơn vị so với đỉnh hồi giữa tháng 2 xuống 172,9 triệu đơn vị. Tỷ lệ chuyển đổi giữa DR và chứng chỉ quỹ cơ sở là 1:1, tương đương lượng chứng chỉ quỹ FUEVFVND trong tay người Thái đã giảm gần 12 triệu đơn vị trong hơn một tháng và đang ở mức thấp nhất kể từ đầu năm 2023.

Không chỉ DCVFM VNDiamond ETF, “tân binh” MAFM VNDiamond ETF do Công ty TNHH Quản lý quỹ Mirae Asset (Việt Nam) cũng không hút thêm được tiền kể từ khi ra mắt đầu tháng 3. Lượng chứng chỉ quỹ đến hiện tại vẫn là 5,4 triệu đơn vị (vốn điều lệ 54 tỷ đồng). MAFM VNDiamond ETF là quỹ hoán đổi đầu tiên ra mắt năm 2023 và ETF thứ 12 trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Sự xuất hiện của MAFM VNDiamond ETF được kỳ vọng sẽ mang đến thêm sự lựa chọn cho nhà đầu tư đồng thời sẽ tạo ra sự cạnh tranh trên thị trường chứng chỉ quỹ ETF. Tuy nhiên, có vẻ như ETF này vẫn chưa thu hút được sự chú ý, đặc biệt trong bối cảnh rổ chỉ số tham chiếu VNDiamond cũng đang dần “thất thế”.

Điều gì khiến VNDiamond dần hết “hot”?

Điểm khác biệt lớn nhất giữa VNDiamond và các chỉ số khác đến từ yếu tố hệ số FOL (Foreign Ownership Limit). Đây là hệ số phản ánh tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu của nhà đầu tư nước ngoài so với tỷ lệ giới hạn nắm giữ cổ phiếu của họ. Cổ phiếu có hệ số FOL đạt tối thiểu 95% sẽ được xem xét để đưa vào rổ VNDiamond, tiêu chí phần nào cho thấy sức hấp dẫn với nhà đầu tư nước ngoài.

Các cổ phiếu chiếm tỷ trọng lớn trong danh mục của rổ chỉ số này như MWG, PNJ, FPT, REE,… cũng đều là những cái tên rất được khối ngoại săn đón. Đây cũng là các cổ phiếu đầu ngành trong các lĩnh vực “hot” như bán lẻ, công nghệ, năng lượng, tiện ích,… với tiềm năng tăng trưởng được đánh giá cao.

Dù vậy, sức mua suy yếu trước rủi ro suy thoái toàn cầu kéo dài, đang phủ đám mây u ám lên triển vọng tăng trưởng của các doanh nghiệp bán lẻ.

Với MWG, quý 4 năm ngoái là khoảng thời gian rất khó khăn khi lợi nhuận sau thuế giảm mạnh đến 60,4% so với cùng kỳ, xuống còn 619 tỷ đồng, mức thấp trong nhiều năm. Tính chung cả năm 2022, lãi ròng của doanh nghiệp bán lẻ này giảm 16% xuống mức 4.102 tỷ đồng. Năm 2023 MWG lên kế hoạch tăng trưởng chỉ 1 chữ số so với cùng kỳ. Trong đó, chỉ tiêu doanh thu thuần đạt 135.000 tỷ đồng, tăng 1% và LNST dự kiến đạt 4.200 tỷ đồng, tăng 2% so với năm trước.

Trong khi đó, PNJ cũng mới công bố kết quả kinh doanh lũy kế 2 tháng đầu năm 2023 với doanh thu thuần đạt 6.976 tỷ đồng và LNST đạt 556 tỷ đồng, lần lượt giảm 1,3% và tăng 6,4% so với cùng kỳ. Theo PNJ, nguyên nhân cho sự giảm nhiệt tăng trưởng là do sức mua trầm lắng trước những biến động vĩ mô thời gian gần đây. Ngoài ra, mức nền so sánh 2 tháng đầu năm ngoái khá cao, dẫn đến tăng trưởng lợi nhuận trong kỳ thấp.

Ngoài những cái tên kể trên, nhắc đến VNDiamond cũng không thể bỏ qua nhóm ngân hàng với tỷ trọng khoảng 40% (tối đa đối với một nhóm ngành theo tiêu chí chọn rổ chỉ số). Dù định giá tương đối “rẻ” so với trước đây nhưng nhóm cổ phiếu “vua” với đặc thù có tỷ lệ freefloat rất cao vẫn gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh tiền vào chứng khoán “èo uột”.

Thêm nữa, tốc độ tăng trưởng cũng là một dấu hỏi lớn đối với ngân hàng trong năm nay. MBKE dự báo tốc độ tăng trưởng lợi nhuận của ngành sẽ chậm lại trong năm 2023 so với mức nền cao năm 2022, trước những áp lực giảm NIM và chất lượng tài sản trong trung hạn, trong bối cảnh lãi suất tăng, thị trường vốn và bất động sản thắt chặt hơn.

Tương tự, VNDirect cho rằng tăng trưởng lợi nhuận của nhóm ngân hàng sẽ giảm tốc và đạt 10-11% so cùng kỳ trong năm 2023-2024 (từ mức 32% năm 2022) do tăng trưởng tín dụng chậm lại, NIM thu hẹp và chi phí tín dụng tăng. CTCK này giữ lập trường thận trọng với triển vọng ngành ngân hàng trong nửa đầu năm 2023 do tác động từ căng thẳng thanh khoản và rủi ro trái phiếu doanh nghiệp vẫn hiện hữu.