Giá trị sổ sách và tỷ số P/B là gì? Ý nghĩa và sử dụng

Giá trị sổ sách là gì?

Giá trị sổ sách có tên tiếng Anh là Book Value. Đây là giá trị của một doanh nghiệp được xác định theo sổ sách kế toán. Sổ sách kế toán này mô tả các báo cáo tài chính của doanh nghiệp theo tháng, quý, nửa năm hoặc 1 năm.

Vai trò của giá trị sổ sách

Giá trị sổ sách được coi là quan trọng về mặt định giá vì nó thể hiện bức tranh công bằng và chính xác về giá trị của một công ty. Giá trị sổ sách của một doanh nghiệp hay tập đoàn được xem là tài sản đang có của doanh nghiệp đó. Nó được nắm giữ bởi thực thể riêng biệt, cố định (chủ sở hữu, cổ đông, vốn hóa thị trường).

Trong trường hợp công ty phát hành cổ phiếu, thì giá trị sổ sách cũng cho thấy được con số chi phí mua lại công ty/ tập đoàn trong trường hợp rủi ro. Đồng thời giá trị trường của cổ phiếu cũng bị tác động bởi nhân tố này.

Theo thống kê, doanh nghiệp nào có giá trị sổ sách càng cao thì giá trị cổ phiếu sẽ càng cao, tiềm năng phát triển cũng ổn định hơn so với các doanh nghiệp mà tổng tài sản đang xấp xỉ với các khoản nợ cần chi trả.

Trong trường hợp xấu nhất xảy ra buộc doanh nghiệp phải bị thanh lý, thì giá trị sổ sách chính là cơ sở để xác định phần tiền mà mỗi cổ đông sẽ được thu về.

Công thức tính giá trị sổ sách

Giá trị sổ sách = Tổng tài sản – Tổng nợ phải thanh toán

Tổng tài sản của một doanh nghiệp gồm các khoản sau:

–       Tiền mặt hiện có;

–       Các khoản đầu tư ngắn hạn;

–       Các khoản tiền thu vào;

–       Tài sản ròng;

–       Tài sản hữu hình: hàng tồn kho, nhà máy thiết bị;

–       Các khoản đầu tư và ứng trước của doanh nghiệp.

Tài sản vô hình sẽ không được tính trong tổng tài sản của doanh nghiệp. Tài sản vô hình được định nghĩa là những tài sản không có hình dạng cụ thể, nhưng giá trị của nó lại được tính bằng tiền, ví dụ như nhượng quyền thương mại, uy tín thương hiệu, nhãn hiệu, marketing…

Tổng nợ phải thanh toán gồm khoản thuế hoãn lại chưa đóng, khoản nợ ngắn hạn và khoản nợ dài hạn mà doanh nghiệp đang gánh, dù là nợ bất cứ đối tượng nào như ngân hàng, doanh nghiệp khác…

Giá trị sổ sách là giá trị vốn chủ sở hữu của công ty được thể hiện trong báo cáo tài chính và được xác định bằng cách lấy tổng giá trị tài sản của công ty và trừ đi bất kỳ khoản nợ nào mà công ty còn nợ.

Giá trị sổ sách cổ phiếu là gì?

Đi kèm với giá trị sổ sách là gì, nhà đầu tư cũng cần biết thêm về giá trị sổ sách cổ phiếu.

Nếu mỗi doanh nghiệp phát hành số lượng X cổ phiếu ra thị trường, thì nhà đầu tư hoàn toàn có thể xác định được giá trị số sách trên 1 cổ phiếu.

Định nghĩa này trong tiếng Anh có tên là Book Value Per Share (BVPS). Nó được xác định dựa trên giá trị sổ sách của doanh nghiệp.

Công thức của BVPS như sau:

BVPS = Giá trị sổ sách/Tổng số cổ phiếu đang lưu hành.

BVPS sẽ dùng để xác định thị giá cổ phiếu trên thị trường. Các nhà đầu tư sẽ dùng phép tính này để có được phương pháp phân tích cơ bản nhất, xác định giá trị thị trường của cổ phiếu doanh nghiệp cao hơn hay thấp hơn giá trị sổ sách, từ đó sẽ có cách đầu tư hợp lý nhất.

Thông thường thì giá trị sổ sách sẽ tỉ lệ thuận với tổng số cổ phiếu đang lưu hành. Những doanh nghiệp có nguồn lực kinh tế mạnh sẽ có khối lượng cổ phiếu lớn và quy mô hơn so với những doanh nghiệp còn đang trong quá trình phát triển và đang phải gồng gánh nhiều khoản nợ buộc phải thanh toán.

Tuy nhiên, với những doanh nghiệp mà tài sản vô hình nhiều hơn tài sản hữu hình thì thế nào? Công thức này sẽ không hoàn toàn chính xác. Do đó, việc đánh giá cổ phiếu không chỉ nên dựa vào tiêu chí này.

Khi đánh giá chỉ số cổ phiếu của các doanh nghiệp loại này, nhà đầu tư cần đưa ra được những tiêu chí đánh giá cụ thể cho từng lĩnh vực mà doanh nghiệp đang kinh doanh. Như vậy mới có được sự khách quan nhất.

Hạn chế của giá trị sổ sách là gì?

Trước hết, nó là báo cáo tài chính được thực hiện hàng quý hoặc hàng năm. Nhà đầu tư chỉ có thể nắm được tình hình doanh nghiệp sau khi các báo cáo tài chính được phát hành. Những giá trị tham chiếu ở thời điểm nhà đầu tư quyết định có thể không tương ứng với tình hình thực tế của doanh nghiệp.

Hơn nữa, giá trị sổ sách bản chất là một mục kế toán. Vì vậy nó mang tính điều chỉnh rất lớn. Nó cũng không dễ hiểu, dễ đưa ra đánh giá nếu nhà đầu tư không có sự am hiểu nhất định.

Đồng thời, các giá trị trong báo cáo sổ sách có thể cần liên thông nhiều kỳ báo cáo để đưa ra được con số cụ thể. Ví dụ như khấu hao tài sản, phải có quá trình mới có thể thấy được tác động của nó đến doanh nghiệp như thế nào, từ đó xác định giá trị của nhà máy thiết bị, dây chuyền sản xuất… hiện có được những thông số cụ thể nào, nếu thanh lý thì sẽ thu về được bao nhiêu…

Trong nhiều trường hợp, việc thực hành kế toán thường buộc yêu cầu báo cáo giá trị cao hơn so với giá trị thực của thiết bị. Trên thực tế, có thể thiết bị không đạt được đến con số như báo cáo. Một rủi ro nữa cho các nhà đầu tư chính là sự phát triển mạnh của công nghệ khiến máy móc thiết bị lạc hậu, giá trị có thể rơi không kiểm soát được.

Nhược điểm kế tiếp chính là nếu hệ thống thiết bị được doanh nghiệp lấy làm tài sản đảm bảo cho khoản vay nào đó, thì nó sẽ có tác động hoàn toàn khác đến tổng giá trị toàn bộ doanh nghiệp. Lúc này, giá trị sổ sách sẽ không còn là kênh tham chiếu an toàn và hiệu quả cho các nhà đầu tư.

Với những thông tin về giá trị sổ sách là gì trên đây, hy vọng các bạn có thể đưa ra được những chọn lựa tốt nhất cho mục tiêu đầu tư của mình. Tìm hiểu kỹ giá trị sổ sách và áp dụng hiệu quả với những lợi ích mà nó mang lại, cũng như thông suốt hạn chế của nó sẽ giúp nhà đầu tư khá nhiều trong việc đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả.

Tỷ số P/B:

Chỉ số P/B (Price to Book ratio) là 1 chỉ số tài chính quan trọng, được sử dụng để so sánh giá của cổ phiếu với giá trị ghi sổ của cổ phiếu đó.

Công thức tính:

P/B = Giá thị trường của cổ phiếu (Price) / Giá trị ghi sổ của cổ phiếu (Book value per Share)

Trong đó:

P: Là giá trị thị trường của cổ phiếu

B: Giá trị ghi sổ trên 1 cổ phiếu = (Tổng giá trị tài sản – Giá trị tài sản vô hình – Nợ) / Số lượng cổ phiếu lưu hành

Hoặc B= (Vốn chủ sở hữu – Giá trị tài sản vô hình)/Số lượng cổ phiếu lưu hành.

Giá trị tài sản vô hình = Nguyên giá – Giá trị hao mòn luỹ kế

Giá trị ghi sổ cho chúng ta biết: giá trị tài sản (hữu hình) của doanh nghiệp còn lại là bao nhiêu, nếu ngay lập tức doanh nghiệp ngừng hoạt động, không kinh doanh nữa.

• Nếu chưa có tài khoản TCBS bạn có thể mở tài khoản chứng khoán TCBS online

Ý nghĩa của chỉ số P/B

Chỉ số P/B cho biết:

Giá thị trường của cổ phiếu đang cao gấp bao nhiêu lần so với giá trị ghi sổ của doanh nghiệp?

Ví dụ:

Công ty cổ phần sữa Vinamilk (Mã: VNM) ngày 25-12 có P/B bằng 7,54.

Điều đó nghĩa là:

Để sở hữu cổ phiếu VNM, nhà đầu tư chấp nhận trả gấp 7,54 lần giá trị ghi sổ.

Chỉ số P/B là công cụ giúp nhà đầu tư tìm kiếm các cổ phiếu giá rẻ, đang bị thị trường ít quan tâm đến.

Ứng dụng phương pháp P/B:

Mỗi phương pháp định giá đều có những ưu điểm, nhược điểm của nó. Phương pháp P/B thường thích hợp cho định giá những doanh nghiệp về tài chính như ngân hàng, bảo hiểm, công ty vàng bạc vì đa số tài sản của các loại hình doanh nghiệp này toàn tiền.