Nỗ lực thoát bóng cha của con gái Tổng thống Philippines

Với hơn 31,4 triệu phiếu bầu, Thị trưởng Davao Sara Duterte-Carpio, 43 tuổi, đã trở thành Phó tổng thống đắc cử của Philippnes, trong khi người đồng hành cùng bà là Ferdinand Marcos Jr. được bầu làm Tổng thống. Sara Duterte-Carpio không phải là cái tên xa lạ trên chính trường Philippines, bởi bà là con gái của Tổng thống sắp mãn nhiệm Rodrigo Duterte, người đã nắm quyền 6 năm qua.

Giới chuyên gia nhận định trên cương vị mới, bà sẽ phải rất cố gắng để thoát khỏi cái bóng của cha mình. Tuy nhiên, những người ủng hộ Duterte-Carpio khẳng định bà không phải một người “dựa hơi” cha, khi đã tự nỗ lực vạch ra con đường riêng trên chính trường.

Duterte-Carpio từng là một quân nhân dự bị và ủng hộ chế độ nghĩa vụ quân sự bắt buộc đối với thanh niên. Từ khi bước vào sự nghiệp chính trị, bà xây dựng hình ảnh bản thân là một phụ nữ mạnh mẽ, dám nghĩ dám làm và không sợ hãi.

Khi được bầu làm thị trưởng Davao nhiệm kỳ đầu tiên, Duterte-Carpio đã gây xôn xao dư luận khi liên tục đấm vào mặt một cảnh sát tư pháp được cử đến giám sát quá trình phá bỏ một khu ổ chuột mà bà cố gắng bảo vệ.

“Lúc đó, tôi đã rất tức giận, nhưng tôi không thể khóc. Nếu tôi khóc, họ sẽ nghĩ ‘bà ấy là người dễ xúc động'”, Duterte-Carpio nói với Rappler một năm sau sự việc. “Tôi mất kiểm soát bởi tính nóng nảy của mình. Tôi không mấy tự hào về điều đó”.

Hành động của bà vấp phải một số chỉ trích, nhưng nó cũng khiến Duterte-Carpio gây ấn tượng mạnh với những người ủng hộ, thậm chí còn gợi cảm hứng cho một loại đồ uống mang tên “Cú đấm Davao” (Davao punch).

Duterte-Carpio là con gái của Tổng thống Duterte với người vợ đầu Elizabeth Zimmerman. Bà từng nói mình không thân thiết với cha, gọi ông bằng chức danh trước công chúng và không hỏi ý kiến ông về quyết định ra tranh cử phó tổng thống.

Maria Isabelle Climaco, thị trưởng thành phố Zamboanga ở miền nam Philippines, từng chia sẻ với báo Washington Post về cách Duterte-Carpio khách khí với người cha Tổng thống của mình như thế nào.

Trong một cuộc họp giữa ông Duterte với các quan chức địa phương, Duterte-Carpio đã kiên nhẫn xếp hàng cùng những người khác tham dự sự kiện để được chụp ảnh với Tổng thống, thay vì chen lên hàng đầu nhờ “đặc quyền” là con gái của ông.

“Hai cha con có đặc điểm chung về di truyền, nhưng Duterte-Carpio thể hiện phong cách lãnh đạo rất riêng so với cha”, Climaco nhận xét.

Kể từ khi tuyên bố tham gia chạy đua ghế phó tổng thống, chương trình nghị sự của Duterte-Carpio luôn là chủ đề gây nhiều đồn đoán. Những bình luận gần đây của bà luôn được giới quan sát theo dõi chặt chẽ để tìm manh mối xem liệu bà sẽ tiếp tục theo đuổi hay sẽ thay đổi các chính sách dưới thời cha mình.

Tổng thống Duterte đã hứng chịu nhiều chỉ trích từ cộng đồng quốc tế vì cuộc chiến chống ma túy nhiều tranh cãi do ông phát động sau khi nhậm chức hồi năm 2016. Tuy nhiên, Duterte-Carpio và Ferdinand Marcos Jr., tổng thống đắc cử Philippines, từng gọi cuộc chiến chống ma túy là một thành công và tuyên bố sẽ tiếp tục thúc đẩy nó, theo Philstar.

Điểm khác biệt lớn nhất trong lập trường chính trị giữa Duterte-Carpio và cha bà nằm ở quan điểm ứng phó với Covid-19, giới chuyên gia nhận định. Bà phản đối gay gắt hành vi phân biệt đối xử với những người chưa tiêm chủng.

“Tôi ủng hộ tiêm chủng và tiêm vaccine tăng cường, nhưng trong trường hợp này, tôi không thể đồng ý với việc áp hạn chế với những người chưa tiêm chủng. Họ được quyền tự do lựa chọn”, báo Inquirer dẫn lời bà nói.

Trong khi đó, cha bà đã yêu cầu giới chức địa phương xác định những người chưa tiêm chủng và ngăn họ rời khỏi nơi cư trú, ngoại trừ ra ngoài mua hàng hóa thiết yếu hoặc đi làm.

Trong cuộc mít tinh nhằm khởi động chiến dịch tranh cử tại trung tâm hội nghị Philippine Arena ở tỉnh Bulacan thuộc vùng Trung Luzon hồi tháng hai, Duterte-Carpio đã đề cập đến ba vấn đề cấp bách nhất đối với Philippines hiện nay là việc làm, giáo dục cũng như hòa bình, trật tự cho đất nước.

Theo nữ thị trưởng Zamboanga Climaco, Duterte-Carpio là người khá gần gũi và nhiệt tình. Bà rất tôn trọng đội ngũ cận vệ, sẵn sàng chụp ảnh selfie với những người ủng hộ và lập hẳn nhóm chat riêng để giúp điều phối viện trợ trong một vụ tai nạn máy bay quân sự hồi tháng 6 năm ngoái.

Hồi tháng ba, Duterte-Carpio tự nhận mình là người thuộc cộng đồng LGBTQ, nói rằng đôi khi bà nghiêng về biểu hiện giới tính nam hơn. Bà cắt tóc ngắn khi cảm thấy “giống một người đàn ông” và nuôi chúng dài ra khi cảm thấy nữ tính hơn.

Nhưng bà cũng khẳng định bản thân không bị thu hút bởi phụ nữ, khiến các nhà hoạt động LGBTQ cáo buộc bà sử dụng bản dạng giới làm công cụ “tô vẽ” bản thân.

Nỗ lực xây dựng hình ảnh riêng cùng tính cách mạnh mẽ được cho là những yếu tố quan trọng giúp Duterte-Carpio thu hút sự ủng hộ của cử tri trong cuộc bầu cử. Do Philippines bầu tổng thống và phó tổng thống riêng rẽ, số phiếu bà đạt được còn nhiều hơn cả Tổng thống đắc cử Marcos, và gấp ba lần ứng viên phó tổng thống xếp thứ hai.

Climaco tin rằng trên cương vị phó tổng thống, Duterte-Carpio sẽ tiếp tục nỗ lực “thoát bóng” cha, thúc đẩy cải thiện quan hệ với Mỹ, đi ngược lập trường của ông Duterte, người có xu hướng ngày càng xa rời Washington và xích lại gần Bắc Kinh. Tuy nhiên, lập trường chính sách đối ngoại của Duterte-Carpio hiện vẫn không rõ ràng vì bà thường né tránh các cuộc phỏng vấn về vấn đề này.

“Rõ ràng Sara không phải một hậu duệ hợm hĩnh, kiêu căng, hay lập dị”, nhà phân tích chính trị Philippines Antonio La Vina đánh giá.