Tàu Nga ‘từng xuất hiện gần điểm rò rỉ Nord Stream’

Hai quan chức tình báo phương Tây và một nguồn thạo tin ngày 28/9 nói với CNN rằng lực lượng an ninh châu Âu ngày 26-27/9 đã phát hiện một số tàu hỗ trợ của hải quân Nga gần nơi xảy ra sự cố rò rỉ trên đường ống khí đốt Nord Stream trong vùng đặc quyền kinh tế của Đan Mạch và Thụy Điển.

Các lỗ rò rỉ lớn được phát hiện sau khi các chuyên gia Thụy Điển ghi nhận các tiếng nổ lớn trong lòng biển, nghi là hành động phá hoại nhắm vào đường ống Nord Stream.

Một quan chức tình báo phương Tây cũng tiết lộ các tàu ngầm Nga hồi tuần trước xuất hiện gần vị trí xảy ra sự cố rò rỉ trên đường ống. Chưa rõ nhóm tàu hải quân Nga có liên quan đến những vụ nổ hay không, song các điều tra viên sẽ xem xét yếu tố này. Họ cho hay Mỹ vẫn chưa có lời giải thích thấu đáo về những gì đã xảy ra với đường ống.

Nga chưa đưa ra nhận định về thông tin trên, Lầu Năm Góc cũng từ chối bình luận.

Một quan chức quân sự Đan Mạch cho biết các tàu hải quân Nga thường xuyên hoạt động trong khu vực và việc chúng hiện diện gần điểm rò rỉ “không nhất thiết chứng tỏ Nga gây ra sự cố”.

“Chúng tôi nhìn thấy chúng hàng tuần. Các hoạt động của Nga tại biển Baltic gia tăng trong những năm qua. Họ thường xuyên thăm dò khả năng sẵn sàng của chúng tôi cả trên biển lẫn trên không”, người này cho biết.

Tuy nhiên, nhiều quan chức phương Tây ngày càng nghi ngờ Nga liên quan đến vụ rò rỉ trên hai đường ống Nord Stream. Một số người cho rằng “Nga là tác nhân duy nhất trong khu vực được đánh giá có cả năng lực lẫn động cơ cố tình làm hỏng hai tuyến ống dẫn khí đốt”.

Đan Mạch và Thụy Điển đang điều tra sự cố, song hoạt động kiểm tra hiện trường chưa được triển khai và vẫn thiếu thông tin chi tiết về nguyên nhân vụ nổ. Một quan chức châu Âu cho biết chính phủ Đan Mạch đang đánh giá về sự cố và có thể mất tới hai tuần để bắt đầu điều tra, do chưa thể tiếp cận vị trí rò rỉ. Một nguồn tin khác lại cho rằng cuộc điều tra có thể bắt đầu ngày 2/10.

Thủ tướng Đan Mạch và Thụy Điển ngày 27/9 cho biết các vụ rò rỉ có thể là kết quả của hành động có chủ ý. Cơ quan an ninh Thụy Điển ngày 28/9 tuyên bố “không thể loại trừ có một thế lực nước ngoài đứng sau” sự cố. Tuy nhiên, các quan chức cấp cao phương Tây tới nay chưa đổ lỗi cho Nga hay quốc gia nào khác về sự cố trên hai đường ống Nord Stream.

Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 28/9 chỉ trích cáo buộc cho rằng Nga đứng sau vụ rò rỉ đường ống Nord Stream là “ngu ngốc, vô lý”, đồng thời kêu gọi mọi người “suy nghĩ trước khi đưa ra tuyên bố” và chờ kết quả điều tra.

Ông Peskov nói vụ rò rỉ đường ống Nord Stream là vấn đề lớn đối với Nga. “Cả hai đường ống đều chứa khí để chờ bơm. Đó là loại khí rất đắt, vậy mà giờ chúng đã biến mất”, phát ngôn viên Điện Kremlin cho biết.

Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) cũng đã mở cuộc điều tra về “chủ nghĩa khủng bố quốc tế” sau khi ghi nhận “các hành động cố ý gây hư hại đường ống dẫn khí đốt” Nord Stream.

Đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 1 và 2 xuất hiện ba điểm rò rỉ khí đốt vào ngày 26/9. Các đường ống này trở thành tâm điểm trong căng thẳng địa chính trị những tháng gần đây, khi châu Âu tố Nga cắt nguồn cung khí đốt để vũ khí hóa năng lượng, còn Moskva nói rằng các lệnh trừng phạt phương Tây khiến họ không thể đảm bảo nguồn cung.

Nord Stream 1 là đường ống dẫn khí đốt lớn nhất từ Nga sang Đức qua biển Baltic, gồm hai đường ống chạy song song với công suất mỗi bên là 27,5 tỷ m3 mỗi năm. Lưu lượng qua Nord Stream 1 dừng hoàn toàn ngày 31/8 để bảo trì và tập đoàn Gazprom của Nga ngày 2/9 thông báo không thể mở lại đường ống vì tuabin chính tại trạm nén Portovaya gần St. Petersburg bị rò rỉ dầu.

Nord Stream 2 hoàn thành cuối năm 2021, nằm gần như song song với Nord Stream 1, được thiết kế để vận chuyển khí đốt từ Nga đến Đức qua biển Baltic mà không qua Ukraine hay Ba Lan, tăng gấp đôi nguồn cung khí đốt từ Nga sang Đức. Berlin hoãn vô thời hạn cấp giấy phép cho Nord Stream 2 hôm 22/2, hai ngày trước khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.