KBSV: Lãi suất và VN-Index có mối quan hệ ngược chiều, cơ hội vẫn hiện hữu tại một số nhóm ngành

Giai đoạn 2010 – 2011 , gói kích cầu chỉ mang lại kết quả ngắn hạn khi lạm phát tăng trở lại đạt 11,75% vượt chỉ tiêu kiểm soát lạm phát dưới 5%. Từ tháng 10/2010, SBV liên tục nâng lãi suất điều hành tổng 6 lần từ 8% lên 15%. Xu hướng chính của thị trường là sụt giảm, đến cuối năm 2011 VN-Index giảm 32% từ 500 về 340 điểm.

Trong giai đoạn 2012-2019 khi SBV thực hiện chính sách tiền tệ mở rộng khi quyết định 11 lần điều chỉnh hạ lãi suất điều hành từ 15% xuống 6,25% và duy trì ở mức thấp để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, phục hồi nền kinh tế. Nhờ đó, VN-Index đã tăng 170% từ 350 điểm lên 960 điểm.

Trước bối cảnh khó lường của dịch Covid 19 năm 2020-2021 , VN-Index giảm mạnh từ 960 xuống 650 điểm trong quý 1/2020, SBV đã 3 lần hạ lãi suất điều hành xuống còn 4% và duy trì nền lãi suất thấp. Đồng thời giảm lãi suất cho vay, giãn nợ, cơ cấu lại nợ nhằm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, từ đó giúp VNIndex phục hồi 130% từ 650 điểm lên 1.525 – mốc đỉnh lịch sử của VN-Index.

Kể từ đầu năm 2022 đến nay , mặt bằng lãi suất huy động tại các NHTM đã bắt đầu có xu hướng tăng ở tất cả các kỳ hạn khi các ngân hàng chịu nhiều áp lực từ thanh khoản, mặc dù lãi suất điều hành phải tới tháng 9 mới bắt đầu tăng. Trong khi đó, xu hướng chính của VN-Index là giảm điểm, từ thời điểm bắt đầu nâng lãi suất điều hành đến hiện tại, VN-Index đã giảm 20% từ 1.210 xuống 950 điểm.

Cơ hội đầu tư vẫn hiện hữu trong bối cảnh mặt bằng lãi suất đang có xu hướng tiếp tục gia tăng

Theo KBSV, nền lãi suất tăng phản ánh giai đoạn “tiền rẻ” đã đi qua cùng với chính sách tiền tệ đã bắt đầu chuyển sang xu hướng thắt chặt. Các doanh nghiệp niêm yết thận trọng hơn và có xu hướng giảm huy động vốn mới để mở rộng mô hình kinh doanh, sản xuất. Từ đó, tác động không mấy khả quan lên TTCK khi động lực tăng trưởng đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết khó có thể bứt phá trong thời gian tới.

Hơn nữa, đội ngũ phân tích cho rằng mặt bằng lãi suất tăng khiến lãi suất chiết khấu trong các mô hình định giá tăng, theo đó khiến giá trị thực của cổ phiếu (theo các phương pháp định giá chiết khấu dòng tiền, dòng cổ tức, lợi nhuận thặng dư…) bị kéo giảm và trở nên kém hấp dẫn.

Đồng thời, mặt bằng lãi suất tăng tác động kém tích cực lên gần như toàn bộ các doanh nghiệp trên sàn, trong đó có 4 nhóm ngành chịu ảnh hưởng nhất:

(1) Ngành thâm dụng vốn, có tính đầu cơ cao, tỷ lệ đòn bẩy lớn chịu ảnh hưởng do chi phí lãi vay tăng như Bất động sản, nguyên vật liệu xây dựng, công nghiệp.

(2) Nhóm bất động sản do nền lãi suất cho vay mua nhà tăng, đồng thời kiểm soát chặt tín dụng BĐS khiến cầu bất động sản suy giảm có thể ảnh hưởng tiêu cực tới thanh khoản các dự án, và lợi nhuận các doanh nghiệp.

(3) Ngành chứng khoán do mặt bằng lãi suất tăng khiến dòng tiền hạn chế vào kênh chứng khoán, giá trị giao dịch giảm khiến thu từ phí môi giới giảm, trong khi danh mục tự doanh cũng thường chịu ảnh hưởng tiêu cực do thị trường điều chỉnh.

(4) Ngành ngân hàng do các quan sát trong quá khứ cho thấy lãi suất huy động phản ứng nhanh hơn lãi suất cho vay dưới ảnh hưởng từ chính sách của SBV. Theo đó NIM của ngành ngân hàng có xu hướng giảm khi lãi suất điều hành tăng. Ngoài ra chất lượng tài sản ngành ngân hàng cũng bị ảnh hưởng do hoạt động khó khăn của ngành bất động sản.