Cơ hội và rủi ro trên thị trường chứng khoán nhìn từ tình hình vĩ mô năm 2023

Trong báo cáo vĩ mô mới cập nhật, Chứng khoán Agriseco đánh giá bức tranh kinh tế – xã hội tháng đầu năm 2023 cho thấy nhiều yếu tố khó khăn hơn thuận lợi. Các đầu kéo kinh tế xuất khẩu, sản xuất công nghiệp giảm; số lượng doanh nghiệp rút khỏi thị trường và tạm ngừng kinh doanh tăng mạnh. Các chỉ số dự báo kinh tế như PMI, IIP kém tích cực cho thấy tình hình kinh tế trong các tháng tới sẽ tiếp tục đối mặt nhiều thách thức.

Áp lực lạm phát khả năng tiếp tục tăng trong quý 1, sau đó sẽ duy trì ổn định khi sức cầu đang giảm tốc dần và cả năm 2023 dự báo đạt 4,5%. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý đến yếu tố giá cả các hàng hóa cơ bản (điện, y tế) dự báo tăng sẽ tác động đến lạm phát.

Cho năm 2023, Agriseco Research kỳ vọng yếu tố đầu tư công và đầu tư trực tiếp nước ngoài nhiều khả năng sẽ trở thành nhân tố chính thúc đẩy tăng trưởng khi các động lực khác đang có dấu hiệu suy yếu. Xuất khẩu khó duy trì đà tăng trưởng khi các đối tác lớn đang đối mặt với nguy cơ suy thoái và thực tế đã thể hiện trong kết quả các tháng gần đây. Tiêu dùng tiếp tục hồi phục nhưng khó duy trì tăng trưởng như năm 2022, trong khi vốn đầu tư tư nhân có thể chững lại khi gặp khó khăn trong việc huy động vốn cũng như triển khai các dự án tiềm năng.

Riêng với cơ hội cho thị trường chứng khoán, Agriseco Research cho rằng việc lạm phát đang trong tầm kiểm soát sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho chính sách tiền tệ đồng thời kỳ vọng nút thắt từ trái phiếu doanh nghiệp sẽ được tháo gỡ sau khi sửa đổi Nghị định 65. Các yếu tố này sẽ hỗ trợ vấn đề thanh khoản đang khó khăn cục bộ ở một số nhóm ngành cũng như tạo động lực để thị trường chứng khoán đi lên.

Đặc biệt, dòng vốn FDI mới tăng trong tháng 1 phản ánh Việt Nam vẫn là điểm sáng thu hút vốn đầu tư nước ngoài nhờ duy trì đà tăng trưởng ổn định và lạm phát kiểm soát. Xu thế dịch chuyển dòng vốn đầu tư khỏi Trung Quốc vẫn đang diễn ra và Việt Nam sẽ có cơ hội thu hút dòng vốn trước biến động kinh tế – chính trị toàn cầu. Điều này tạo cơ hội dài hạn cho nhóm ngành khu công nghiệp và các ngành liên quan.

Việc Trung Quốc tái mở cửa từ đầu tháng 1/2023 cũng sẽ có nhiều tác động tích cực tới nhiều ngành nghề trọng điểm như xuất khẩu, hàng không – du lịch, cảng biển, logistics tuy nhiên quá trình trên sẽ diễn ra chậm.

Đầu tư công được kỳ vọng sẽ là động lực tăng trưởng kinh tế giai đoạn tới khi có thể giúp nhiều ngành nghề liên quan hưởng lợi như xây dựng, bất động sản, ngân hàng , v.v… Tuy nhiên, Agriseco lưu ý bên cạnh yếu tố tích cực trên thì các nhóm ngành khác nhau đều đang gặp khó khăn riêng, đặc biệt là ngành bất động sản. Vì vậy nhà đầu tư nên cân nhắc kỹ cơ hội và rủi ro đối với từng ngành, mã cổ phiếu cụ thể trước khi giải ngân.

Trong các tháng tiếp theo, dòng tiền có thể tìm tới các ngành, doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tăng trưởng tốt so với cùng kỳ và các nhóm có câu chuyện riêng như đầu tư công, ngân hàng, khu công nghiệp, nhiệt điện và tạo cơ hội tăng giá đối với các cổ phiếu nhóm ngành trên.

Mặt bằng định giá thị trường PE khoảng 12,x lần, ngang với thời điểm Covid – 19 với tín hiệu mua ròng mạnh từ khối ngoại cho thấy triển vọng dài hạn cho thị trường Việt Nam. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán đã ổn định trở lại sau đợt giảm mạnh của năm 2022, đây là thời điểm phù hợp để tích lũy dần các khoản đầu tư dài hạn. Nhà đầu tư nên lựa chọn những cổ phiếu đầu ngành có mức định giá P/E, P/B ở vùng thấp so với lịch sử, ưu tiên các doanh nghiệp không có tính chu kỳ hoặc đang được khối ngoại mua ròng.

Tuy nhiên, Agriseco Research cũng lưu ý tới những rủi ro cho thị trường, khi mà mặt bằng lãi suất duy trì ở mức cao có thể khiến dòng tiền từ thị trường chứng khoán tiếp tục rút ra để chuyển đổi sang kênh tiền gửi; đồng thời tạo áp lực lên chi phí tài chính các doanh nghiệp. Thực tế, quý 4 chứng kiến kết quả kinh doanh của hầu hết các doanh nghiệp trên sàn sụt giảm với tổng lợi nhuận sau thuế giảm mạnh so với cùng kỳ (giảm 32,3%). Áp lực chi phí sẽ ngày càng đè nặng khi mức lãi suất duy trì cao trong cả năm.

Mặt khác, các doanh nghiệp xuất khẩu ghi nhận kết quả chậm lại do ảnh hưởng do việc sụt giảm sức cầu từ các thị trường đối tác chính. Đối với các doanh nghiệp hưởng lợi từ việc tăng trưởng xuất khẩu 2 năm qua có thể gặp trở ngại trong việc duy trì đà tăng trưởng. Đối với những cổ phiếu có tính chu kỳ, yếu tố định giá nên được đặt lên hàng đầu khi xem xét đầu tư.

Đồng thời, các yếu tố rủi ro trong và ngoài nước vẫn đang tiếp diễn như xung đột Nga – Ukraine, FED tăng lãi suất, lạm phát và suy thoái toàn cầu, rủi ro hệ thống về thị trường trái phiếu. Do đó, các nhóm cổ phiếu có beta, tính đầu cơ cao hoặc nhóm cổ phiếu bất động sản có quy mô vay nợ lớn thể gặp áp lực giảm điểm mạnh khi có các thông tin vĩ mô không thuận lợi được công bố.