Nga tố phương Tây không hợp tác điều tra vụ nổ Nord Stream

“Chúng tôi có lý do chính đáng để nghi ngờ tính hiệu quả, minh bạch và vô tư của các cuộc điều tra đang được một số quốc gia tiến hành. Chúng tôi không thấy các đối tác có ý định hợp tác”, Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Vasily Nebenzya phát biểu trước Hội đồng Bảo an hôm 21/2, đề cập tới các vụ nổ trên đường ống Nord Stream hồi năm ngoái.

Đại sứ Nebenzya còn cáo buộc Đức, Đan Mạch và Thụy Điển đã phớt lờ đề nghị được Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin đưa ra hồi tháng 10/2022, đề cập tới sự tham gia của giới chức Nga và tập đoàn Gazprom trong quá trình điều tra các vụ nổ. Yêu cầu tương tự từ Văn phòng Tổng công tố Nga cũng bị từ chối, Nebenzya nói thêm.

“Do đây là hành vi phạm tội sử dụng thiết bị nổ, cuộc điều tra phải dựa vào Công ước quốc tế về Ngăn chặn các vụ đánh bom khủng bố năm 1997. Chúng tôi hy vọng các nước liên quan, cụ thể là Mỹ, Na Uy, Đan Mạch và Thụy Điển, sẽ thực hiện nghĩa vụ theo công ước này. Tuy nhiên, lãnh đạo các nước đó không có ý định như vậy”, nhà ngoại giao Nga nói.

Đại sứ Nebenzya còn cáo buộc các cuộc điều tra của Đức, Đan Mạch và Thụy Điển về vụ nổ đường ống Nord Stream nhằm “bao che cho Mỹ”, trong khi phía Nga không được phép tham gia điều tra chung.

Hội đồng Bảo an LHQ đang tranh luận về dự thảo nghị quyết được Nga đệ trình hôm 17/2, đề nghị mở cuộc điều tra vụ tấn công đường ống khí đốt Nord Stream. Moskva yêu cầu Tổng thư ký LHQ thành lập ủy ban quốc tế độc lập điều tra vụ nổ.

Yêu cầu được Nga đưa ra sau khi Seymour Hersh, nhà báo điều tra kỳ cựu của Mỹ, hôm 8/2 đăng bài viết rằng vào tháng 6/2022, thợ lặn hải quân Mỹ đã lợi dụng diễn tập BALTOPS 22 của NATO để cài thuốc nổ điều khiển từ xa dưới đường ống Nord Stream. Các vụ nổ xảy ra sau đó ba tháng đã phá hủy ba ống trong hệ thống Nord Stream 1 và Nord Stream 2.

“Nhà báo này đang nói sự thật”, Đại sứ Nebenzya phát biểu tại phiên tranh luận của Hội đồng Bảo an. “Đó là nguyên tắc cơ bản của tư pháp và mọi bằng chứng đang ở trong tay các ngài, chúng ta có thể giải quyết vấn đề này ngay hôm nay”.

Đại sứ Mỹ tại LHQ John Kelley cho rằng cuộc tranh luận này là nỗ lực của Nga nhằm hướng sự chú ý của dư luận khỏi phiên họp khẩn sắp được Đại hội đồng LHQ tổ chức để kỷ niệm một năm ngày nổ ra xung đột ở Ukraine. “Nga đang lợi dụng vị thế ủy viên Hội đồng Bảo an của mình để đưa ra các thuyết âm mưu”, Kelley nói.

Đại sứ Mỹ tuyên bố các cáo buộc cho rằng Mỹ liên quan đến hành động phá hoại Nord Stream là “hoàn toàn sai”, thêm rằng nguồn lực của LHQ nên dành cho những quốc gia không thể tiến hành điều tra, không giống như trường hợp vụ nổ Nord Stream.

Nếu nghị quyết của Nga được thông qua, Tổng thư ký LHQ sẽ báo cáo với Hội đồng Bảo an về các phương thức thành lập ủy ban điều tra trong vòng 14 ngày. Trung Quốc cho biết họ ủng hộ động thái này của Nga.

4 vị trí rò rỉ trên hai đường ống Nord Stream 1 và Nord Stream 2 được phát hiện nằm trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Thụy Điển và Đan Mạch. Cuộc điều tra chung Thụy Điển – Đan Mạch kết luận sơ bộ rằng các vụ nổ liên quan hành vi “phá hoại có chủ đích”, nhưng chưa công bố bên chịu trách nhiệm.