Nga có thể không còn cấp tiền cho Wagner

“Chính phủ Nga đã nhắm vào một số lợi ích kinh doanh của trùm Wagner Yevgeny Prigozhin sau vụ nổi loạn hồi tháng 6. Có khả năng rõ rệt rằng Điện Kremlin không còn hỗ trợ tài chính cho tổ chức này”, Bộ Quốc phòng Anh hôm 13/8 nêu trong đánh giá hàng ngày về tình hình chiến sự Ukraine.

Cơ quan này cho rằng Wagner gần đây “có khả năng xem xét giảm quy mô và tái điều chỉnh hoạt động”, do quỹ lương giảm khi Yevgeny và tập đoàn quân sự tư nhân này chịu nhiều áp lực tài chính.

“Nếu chính phủ Nga không còn hỗ trợ Wagner, bên tài trợ khả dĩ cho nhóm nhiều khả năng là Belarus. Tuy nhiên, lực lượng này có quy mô đáng kể, nên chính phủ Belarus khó chia sẻ phần lớn từ nguồn lực quốc phòng vốn khá khiêm tốn”, Bộ Quốc phòng Anh nhận định.

Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), trụ sở tại Mỹ, tuần này dẫn nguồn thạo tin tại Nga cho hay Wagner đang rút một phần lực lượng khỏi Belarus trở về Nga vì thiếu hỗ trợ tài chính theo thỏa thuận ba bên sau vụ nổi loạn hồi tháng 6.

Theo ISW, Wagner đã cho một phần quân số nghỉ phép và chỉ duy trì lực lượng khiêm tốn ở lại Belarus hỗ trợ huấn luyện theo cam kết. Những thành viên Wagner trở về Nga vẫn duy trì liên lạc để nhận việc khi cần, với các điểm đến tiềm năng là khu vực châu Phi và Trung Đông.

Tổng thống Vladimir Putin ngày 28/6 thừa nhận chính phủ Nga từ tháng 5/2022 đến tháng 5 năm nay đã chi cho Wagner 86,26 tỷ ruble (hơn một tỷ USD) để trả thù lao và khích lệ các tay súng tham chiến tại Ukraine. Ông nhấn mạnh “tài chính cho Wagner được nhà nước đảm bảo đầy đủ” và Nga “tài trợ hoàn toàn cho nhóm này bằng ngân sách từ Bộ Quốc phòng và nhà nước”.

Ông Putin thêm rằng các hợp đồng giữa quân đội với Wagner, cũng như những công ty khác của Prigozhin, sẽ bị điều tra, nhưng không đề cập liệu Điện Kremlin có cắt toàn bộ nguồn tài chính cho Wagner hay không.

Prigozhin đã đồng ý chuyển tới Belarus sau khi Tổng thống Alexander Lukashenko làm trung gian cho thỏa thuận chấm dứt cuộc nổi loạn của Wagner. Tuy nhiên, ông sau đó vẫn xuất hiện ở Nga, thậm chí gặp Tổng thống Putin tại Điện Kremlin hôm 29/6.

Tổng thống Putin ngày 14/7 cho hay luật pháp Nga không có quy định cụ thể về những công ty quân sự tư nhân như Wagner. Tuy nhiên, ông vẫn cho rằng các thành viên Wagner “đã chiến đấu với danh dự” khi tham gia chiến dịch tại Ukraine và lấy làm tiếc về vụ nổi loạn.

“Wagner về lý thuyết không tồn tại. Họ không phải thực thể pháp lý. Vấn đề hợp pháp hóa công ty quân sự tư nhân là một bài toán khác đối với Duma Quốc gia và chính phủ. Đây là vấn đề phức tạp”, ông trả lời báo Kommersant.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 15/7 thông báo chính phủ sẽ xem xét tư cách pháp lý của các công ty quân sự tư nhân như Wagner đang hoạt động tại Nga.