Ukraine bác phương án giải cứu ngũ cốc của Nga – Thổ Nhĩ Kỳ

“Thổ Nhĩ Kỳ không đủ quyền lực ở Biển Đen để đảm bảo an ninh cho hàng hóa và cảng biển của Ukraine”, Serhiy Ivashchenko, người đứng đầu Liên minh ngũ cốc Ukraine, cho biết hôm 8/6, bác bỏ phương án giải phóng lương thực qua Biển Đen của Thổ Nhĩ Kỳ và Nga.

Tuyên bố được Ivashchenko đưa ra sau khi Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov gặp người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu tại Ankara ngày 8/6 nhằm thảo luận về đề xuất của Liên Hợp Quốc nhằm dỡ phong tỏa Biển Đen để Ukraine xuất khẩu 25 triệu tấn ngũ cốc đang mắc kẹt, song đại diện của Kiev không được mời tham dự.

Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres trong nhiều tuần qua đã thúc đẩy một gói giải pháp để cho phép Ukraine xuất khẩu lúa mì và các mặt hàng khác từ cảng Odessa ven Biển Đen, đồng thời tạo điều kiện để Nga xuất khẩu ngũ cốc và phân bón sang các thị trường toàn cầu.

Hôm qua, ông Guterres cảnh báo xung đột hiện nay có thể đẩy 1,6 tỷ người vào cảnh đói nghèo cùng cực. Tuy nhiên, ông không tiết lộ thêm về quá trình đàm phán, nói rằng việc cung cấp thông tin sẽ cản trở cơ hội thành công của thỏa thuận.

Trong cuộc gặp hôm qua, Ngoại trưởng Lavrov nói Nga sẵn sàng chính thức hóa việc đảm bảo an ninh cho cảng Odessa. Ông nói Moskva sẽ không “tận dụng” ưu thế hải quân của mình để tấn công một khi Ukraine tiến hành rà phá thủy lôi xung quanh các hải cảng của nước này, đồng thời sẽ “thực hiện mọi bước cần thiết để đảm bảo các tàu hàng có thể rời Biển Đen một cách tự do”.

Tuy nhiên, Ivashchenko cho rằng cam kết của Nga “không đáng tin”. Ông nói thêm quá trình rà phá thủy lôi quanh các cảng ở Biển Đen sẽ mất khoảng 3-4 tháng, đồng thời cáo buộc hải quân Nga cũng đã rải thủy lôi khu vực này, ngăn cản tàu hàng ra vào.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng tuyên bố sẽ tạo điều kiện và bảo vệ tàu chở ngũ cốc qua Biển Đen, nhưng cho rằng phương Tây nên nới lỏng các lệnh trừng phạt đối với Moskva để cho phép Nga xuất khẩu ngũ cốc nhằm ngăn nguy cơ khủng hoảng lương thực toàn cầu.

Loạt lệnh trừng phạt của phương Tây không nhắm vào lương thực của Nga, nhưng Moskva nói rằng hạn chế đối với tàu biển và ngân hàng nước này khiến việc xuất khẩu ngũ cốc cho thế giới là “bất khả thi”.

Tuy nhiên, giới chức Liên minh châu Âu (EU) kiên quyết bác bỏ đề xuất này. “Xin nói rõ, các biện pháp trừng phạt của chúng tôi không đụng chạm đến mặt hàng thực phẩm cơ bản, các lệnh cấm cập cảng cũng miễn trừ hoàn toàn với tàu chở nông sản”, chủ tịch EC Ursula von der Leyen nhấn mạnh tại Nghị viện Châu Âu ở Strasbourg, Pháp. “Chúng không ảnh hưởng đến việc buôn bán ngũ cốc hoặc thực phẩm khác giữa Nga và các nước thứ ba”.

Đức Trung (Theo AP)