Cơn sốt trắc nghiệm tính cách để hẹn hò ở Hàn Quốc

Bốn chữ cái này là tên viết tắt của Myer – Briggs Type Indicator (Chỉ số Myer-Briggs), bài trắc nghiệm chia tính cách của con người thành 16 loại, mỗi loại được gán các đặc điểm tâm lý khác nhau thành từng mã riêng.

Ở Hàn Quốc, MBTI xuất hiện trong các cuộc hội thoại hàng ngày, được đưa vào quảng cáo, có mặt trên các ứng dụng điện thoại. Bên trong một quán cà phê ở thủ đô, có thể bắt gặp các cặp đôi thảo luận về bài kiểm tra tính cách này. Thậm chí khi đi xem bói, thầy bói sẽ dựa vào MBTI để tiên đoán tương lai.

MBTI được tạo ra bởi hai người Mỹ, nhằm dựa vào kết quả để phân loại công việc phù hợp với nữ giới trong thời Thế Chiến II. Bài trắc nghiệm này dần trở nên phổ biến vào những năm 1990, như một công cụ tư vấn nghề nghiệp dành cho sinh viên, người tìm việc, trước khi bùng nổ gần đây trong giới trẻ Hàn Quốc, đặc biệt về mặt hẹn hò. Khi mở một ứng dụng hẹn hò ở nước này, có tới 1/3 người dùng thêm mã kết quả MBTI vào hồ sơ.

Họ sử dụng MBTI để loại trừ những người có tính cách được cho là không tương thích với bản thân, thay vì dành nhiều thời gian tìm người hẹn hò theo những cách truyền thống.

Theo Lim Myoung-ho, giáo sư tâm lý học tại Đại học Dankook, Hàn Quốc, cách tiếp cận MBTI trong hẹn hò được cho là phù hợp với tính cách thực dụng của Thế hệ MZ (những người thuộc thế hệ thiên niên kỷ, sinh vào khoảng năm 1981-1986, và thế hệ Gen Z, ra đời năm 1997-2012). “Trong xã hội này, biết trước ai phù hợp hơn với bản thân được cho là tối ưu”, ông Lim nói.

Lee Da-huyn, 23 tuổi, sinh viên tại Seoul, luôn cho đối phương biết mã kết quả MBTI của mình trước buổi hẹn đầu tiên.

“Tôi không cần phải giải thích về bản thân, tôi có thể tiết kiệm thời gian và nói rằng tôi thuộc loại tính cách ENFP (năng động và thân thiện) để họ hiểu tôi là người thế nào”, Lee cho biết. “Ngày nay ai cũng biết các kiểu tính cách này”.

Tuy nhiên, một số chuyên gia đặt câu hỏi liệu người trẻ Hàn Quốc có đang bỏ qua những người phù hợp, mà mong về một hạnh phúc mãi mãi chỉ dựa vào một tổ hợp 4 chữ cái khó nắm bắt hay không?

Hai mẹ con Katharine Cook Briggs và Isabel Briggs Myers đã tạo ra MBTI năm 1940 dựa trên các lý thuyết của nhà tâm lý học Thụy Sĩ Carl Jung, trong bối cảnh nữ giới lần đầu tiên được khuyến khích tham gia lực lượng lao động khi nhiều nam giới tham chiến.

Bài kiểm tra cho rằng tính cách con người nghiêng về hướng ngoại hoặc hướng nội, cảm nhận hoặc trực giác, lý trí hoặc cảm xúc, đánh giá hay lĩnh hội. Mỗi xu hướng như vậy được thể hiện bằng một chữ cái. Tổng cộng có 16 kiểu tính cách khác nhau.

Tuy nhiên, nỗi hoài nghi về giá trị khoa học của MBTI đã khiến mức độ phổ biến của bài kiểm tra này giảm dần, kể từ khi bùng nổ trong giới doanh nghiệp phương Tây những năm 1980.

Nhiều nhà tâm lý đánh giá kết quả của nó có sự mâu thuẫn và thiếu bằng chứng. Họ nói rằng nếu thực hiện bài trắc nghiệm vào hai thời điểm khác nhau, kết quả có thể sẽ khác. “MBTI rất dễ sử dụng, song có vấn đề về tính khái quát và nhất quán”, giáo sư Lim nhận định.

Giới phê bình cũng chỉ ra rằng hai mẹ con Myers – Briggs không được đào tạo chính quy về tâm lý học, các đặc điểm của con người phức tạp hơn nhiều so với với các kết quả của MBTI và người làm bài kiểm tra có thể cố tình lựa chọn những phương án nhất định để có kết quả mong muốn.

“Nhìn chung, MBTI có ít đóng góp lý thuyết và thực tiễn rõ ràng trong việc cung cấp hiểu biết về hành vi”, David J. Pittenger, giáo sư tâm lý học tại Đại học Marshall, nhận định trong một nghiên cứu năm 1993.

Tuy nhiên, Yoojung Seo và Jessie Yeun, hai bình luận viên của CNN tại Hàn Quốc, đánh giá giới trẻ Hàn Quốc có xu hướng sẵn sàng bỏ qua những sai sót của bài kiểm tra. Họ chỉ ra hồi những năm 2000, nhiều người Hàn đã cho rằng nhóm máu liên quan tới tính cách và sự hòa hợp trong tình yêu.

Giới quan sát không chỉ lo ngại về mặt khoa học của MBTI, mà còn về tâm lý của giới trẻ khi đột ngột hưởng ứng trào lưu này.

Giáo sư Lim cho biết sự bùng nổ của MBTI tại Hàn Quốc trùng hợp với khoảng thời gian đại dịch Covid-19 hoành hành. Mọi người sẽ cảm thấy thoải mái khi phân loại mình cùng với người khác, theo lý thuyết tâm lý nhóm.

“Người Hàn có thể đã trở nên lo lắng nhiều hơn, do đó, họ cần một nơi để dựa vào về mặt tâm lý”, ông Lim giải thích. “Họ sẽ cảm thấy ít lo lắng hơn khi có nhiều người giống mình”.

Ngoài đại dịch Covid-19, thị trường làm việc siêu cạnh tranh, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, giá bất động sản leo thang, văn hóa công sở độc hại, được cho là nguyên nhân tạo ra một thế hệ thanh niên bất mãn, có cái nhìn bi quan về tương lai. Nhiều người cũng không có thời gian hoặc không đủ kiên nhẫn để tìm hiểu đối phương thông qua các cuộc hẹn truyền thống. Đó là lý do MBTI bùng nổ.

Yoon Ji-hye, sinh viên đại học ở Seoul, không thấy “cần phải đầu tư nhiều thời gian” để hẹn hò với mẫu người không phù hợp. “Tôi thấy mình không hợp với kiểu T (phân tích và logic), nhưng khá phù hợp với kiểu ESFP (thân thiện, vui tươi và dễ thích nghi)”, Yoon nói.

Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng quá chú trọng vào MBTI để đánh giá một người trong hẹn hò, tình bạn, công việc, là không lành mạnh.

Ông Lim cảnh báo người dùng có thể dễ dàng “đưa ra câu trả lời giả” và sử sụng MBTI như một công cụ để “tránh hoặc loại trừ” ai đó, đi ngược với mục đích ban đầu của người sáng tạo là giúp mọi người hiểu nhau và tôn trọng sự khác biệt của nhau hơn.

Ngay cả công ty chủ quản của bài kiểm tra này cũng lưu ý cần cẩn trọng. Cameron Nott, giám đốc điều hành công ty Myers-Briggs khu vực châu Á – Thái Bình Dương, rất hài lòng về mức độ phổ biến của MBTI ở Hàn Quốc, song cảnh báo bài trắc nghiệm này “không thích hợp để xác định người yêu hay bạn đời”.

“Mặc dù hẹn hò với người chung sở thích hay tính cách có những lợi ích nhất định. Nhưng câu nói ‘hấp dẫn trái dấu’ không phải tự nhiên phổ biến”, ông Nott nói. “Do đó, sử dụng MBTI để chọn người phù hợp có thể khiến mọi người bỏ lỡ một mối quan hệ thú vị”.