Quốc gia khan năng lượng dù nằm trên bể dầu khí

Tổng thống Argentina Alberto Fernandez sắp hội đàm với người đồng cấp Bolivia Luis Arce để thảo luận về nguồn cung khí đốt, tài nguyên chiến lược và tối cần thiết với Argentina khi mùa đông sắp đến. Nhiều quan chức Argentina đã cảnh báo rằng nước này có thể phải phân phối khí đốt theo hạn mức nếu không ký được các hợp đồng cung cấp mới.

Điều trớ trêu là Argentina lại nằm trong số những quốc gia giàu dầu khí nhất thế giới. Theo đánh giá của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ, quốc gia này sở hữu trữ lượng dầu đá phiến có thể khai thác khoảng 27 tỷ thùng, đứng thứ tư thế giới. Tổng trữ lượng khí đá phiến (shale gas) của Argentina khoảng 22,7 nghìn tỷ mét khối, xếp thứ hai thế giới, chỉ sau Trung Quốc.

Các mỏ khí đá phiến của Argentina có thể sánh ngang với bồn trũng Appalachia, vốn giúp Mỹ trở thành quốc gia xuất khẩu dầu khí lớn. Tuy nhiên, ngành sản xuất khí đốt Argentina không được đầu tư đúng mức trong suốt nhiều năm, khiến nó thậm chí không thể đáp ứng được nhu cầu trong nước.

Argentina từ lâu đã ôm tham vọng trở thành cường quốc dầu và khí đá phiến nhờ trữ lượng khổng lồ tại mỏ Vaca Muerte, nằm ở Patagonia, miền bắc nước này. Theo Marcos Bulgheroni, CEO của tập đoàn năng lượng Pan American Energy, trữ lượng khí đốt tại mỏ Vaca Muerte có thể đáp ứng gấp 6 lần nhu cầu năng lượng của Argentina trong 20 năm tiếp theo.

Nhưng những trì trệ trong chính sách và bất cập trong môi trường kinh doanh đã khiến Argentina không thể thu hút được các nhà đầu tư rót vốn vào dự án Vaca Muerte. Nền kinh tế thường xuyên rơi vào tình trạng thiếu tiền cũng khiến ngành này không thể phát triển.

Mặt khác, Argentina cũng chưa thể xây dựng được hệ thống đường ống để vận chuyển khí đốt từ khu vực Patagonia xa xôi đến các khu đô thị và công nghiệp, nơi nhu cầu đang tăng lên từng ngày.

Kết quả là Argentina đã không thể tận dụng được nguồn tài nguyên khổng lồ của mình để trở thành cường quốc xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) hàng đầu, cũng như không thể xây dựng khả năng độc lập về năng lượng. Dù nằm trên hàng nghìn tỷ mét khối khí đốt, họ hiện phải nhập khẩu LNG, chủ yếu từ Mỹ, Qatar và nước láng giềng Bolivia.

Khi thế giới đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu do chuỗi cung ứng đứt gãy sau đại dịch và ảnh hưởng dây chuyền từ xung đột ở Ukraine, tình hình với Argentina càng trở nên nghiêm trọng hơn.

Khi nguồn cung khan hiếm, chính phủ Argentina phải cạnh tranh với các nền kinh tế lớn hơn nhiều để đặt mua các lô hàng LNG quý giá trên thị trường quốc tế, trong bối cảnh mùa đông chuẩn bị đến ở Nam Bán cầu và nhu cầu về năng lượng ngày càng cao. Bolivia có thể sẽ không tăng lượng khí đốt bán cho Argentina, khi phải ưu tiên xuất khẩu tới Brazil.

Argentina nhiều khả năng sẽ không thể nhập khẩu đủ lượng LNG mà họ cần cho mùa đông sắp tới. Nước này đang thiếu ngoại tệ mạnh để trả cho khí đốt nhập khẩu, trong khi giá năng lượng tăng chóng mặt càng đẩy Argentina vào tình thế khó khăn hơn.

“Sẽ là một mùa đông khó khăn phía trước với nguồn cung nhiên liệu và lượng ngoại tệ mạnh của đất nước hiện nay”, Agustin Gerez, lãnh đạo công ty năng lượng nhà nước Ieasa, cho hay.

Tình trạng thiếu nhiên liệu đang gây ra bất ổn chính trị và xã hội ở Argentina, thậm chí có thể dẫn đến tình trạng thiếu lương thực, khi các nhà vận chuyển ngũ cốc tại quốc gia Nam Mỹ này kêu gọi đình công do giá nhiên liệu tăng quá cao.

Argentina đang vào mùa thu hoạch đậu nành và ngô, nên bất cứ cuộc đình công nào của các nhà vận chuyển cũng có thể giáng đòn mạnh vào hoạt động xuất khẩu ngũ cốc, tiềm ẩn nguy cơ gây ra những hậu quả sâu rộng hơn cả trong lẫn ngoài nước, giới chuyên gia đánh giá.

Jonathan Gilbert, bình luận viên kinh tế kỳ cựu của Bloomberg, cho rằng nếu ngành khai thác dầu khí đá phiến của Argentina phát triển tương xứng với tiềm năng, họ sẽ không chỉ xây dựng được vị thế độc lập về năng lượng mà còn có thể trở thành cường quốc xuất khẩu LNG. Nhưng Gilbert cho rằng Argentina đã bỏ lỡ thời cơ lịch sử khi không có những biện pháp hỗ trợ chính sách và đầu tư đúng mức trong lĩnh vực này.

“Cuối cùng, với nền kinh tế eo hẹp của đất nước và cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu tiếp tục tạo ra nhiều biến động thị trường, Argentina có trong tay rất ít lựa chọn tốt. Sẽ là một mùa đông dài phía trước ở Buenos Aires”, bình luận viên Haley Zaremba từ trang Oil Price đánh giá.