Nhật cáo buộc an ninh Nga bịt mắt, khống chế nhà ngoại giao

Ngoại trưởng Nhật Bản Yoshimasa Hayashi hôm nay cho biết nhà ngoại giao Motoki Tatsunori đã bị Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) bị “thẩm vấn cưỡng ép” tại Vladivostok.

Theo ông, hành động “bịt mắt, khống chế” của các nhân viên FSB với Tatsunori là “hoàn toàn không thể chấp nhận được”, “vi phạm rõ ràng Công ước Vienna về Quan hệ Lãnh sự, quan hệ ngoại giao song phương”, nhấn mạnh ông Tatsunori không vi phạm pháp luật.

Tuyên bố được Ngoại trưởng Hayashi đưa ra sau khi FSB ngày 26/9 thông báo Tatsunori, lãnh sự phụ trách các vấn đề chính trị tại Tổng lãnh sự quán Nhật Bản ở thành phố cảng Vladivostok, bị bắt với cáo buộc gián điệp.

Theo FSB, ông Tatsunori bị bắt trong một quán ăn khi trả tiền để nhận thông tin mật về quan hệ hợp tác của Nga với một quốc gia châu Á – Thái Bình Dương và về tác động của lệnh trừng phạt lên khu vực Primosky, phía đông Nga. FSB cũng đăng video có hình ảnh nhà ngoại giao này thừa nhận cáo buộc.

Nhà ngoại giao Nhật Bản thú tội

Bộ Ngoại giao Nga sau đó xác nhận sự việc, đưa ông Tatsunori vào diện “người không được hoan nghênh” và yêu cầu ông rời nước này trong vòng 48 giờ.

Đại sứ quán Nhật Bản tại Moskva đã lập tức gửi công hàm phản đối lên Bộ Ngoại giao Nga. Theo Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Hirokazu Matsuno, ông Tatsunori được thả sau vài giờ bị bắt, sức khỏe ổn định và dự kiến về Nhật ngày mai.

Theo quy định quốc tế, các nhà ngoại giao có quyền miễn trừ tại quốc gia họ công tác, nhưng có thể bị tước quyền ở lại trong trường hợp có hành động thù địch hoặc vi phạm pháp luật. Công ước Vienna cho phép quốc gia sở tại có thể thông báo nhân viên ngoại giao nước khác là “người không được hoan nghênh” bất cứ lúc nào và việc người này ở lại quốc gia đó là không thể chấp nhận.

Bộ Ngoại giao Nhật Bản hôm nay cũng triệu đại sứ Nga tại Tokyo Mikhail Galuzin để phản đối, đồng thời yêu cầu Moskva đưa ra lời xin lỗi chính thức và đảm bảo không xảy ra sự việc tương tự. Ngoại trưởng Hayashi cũng tuyên bố Nhật Bản sẽ xem xét các biện pháp trả đũa thích hợp, nhưng không nêu cụ thể.

Sự việc xảy ra trong bối cảnh quan hệ Nga – Nhật gần đây xấu đi. Điện Kremlin xếp Nhật Bản vào diện “quốc gia không thân thiện” cùng với Mỹ, Anh và các nước EU, sau khi Tokyo áp đặt loạt biện pháp trừng phạt đối với Moskva để phản đối chiến dịch quân sự tại Ukraine, trong đó có tước quy chế tối huệ quốc.

Nga cũng cấm nhập cảnh hơn 400 quan chức Nhật Bản, trong đó có Thủ tướng Fumio Kishida và Ngoại trưởng Hayashi. Hồi tháng 3, các cuộc đàm phán về tranh chấp quanh quần đảo Kuril giữa hai nước cũng bị đình trệ. Tranh chấp lãnh thổ tại quần đảo này đã khiến hai nước không thể ký hiệp ước hòa bình sau Thế chiến II.